اختلال نقص توجه بیش فعالی یا همان ADHD اختلالی رشدی است که بسیاری از افراد را درگیر می‌کند. این اختلال بیش از هر چیز رفتار فرد را دستخوش تغییر قرار می‌دهد. افراد مبتلا به ADHD اغلب بی‌قرار و در تکاپو هستند.
علائم ADHD در سنین ابتدایی و معمولا در بازه سنی 7 تا 12 سال آغاز به پدیدار شدن می‌کند. شدت این علائم یا حتی پیداش آنها با تغییر شرایط (مثلا آغاز مدرسه یا تغییر در محیط منزل) تغییر می‌کند. این علائم تا نوجوانی و بزرگسالی هم ادامه می‌یابند. علائم با افزایش سن ممکن است شکل دیگری به خود بگیرند؛ مثلا با اختلالات اضطرابی و اختلالات خواب همراه شوند.
علائم ADHD در نوجوانان و تشخیص
نوجوانان مبتلا به اختلال ADHD همه علائم آن را ندارند. حتی اگر چند مورد از علائم را داشته باشند لزوما به این اختلال مبتلا نیستند. 16 نشانه رایج نقص توجه بیش فعالی عبارتند از:
- کمبود تمرکز: این کمبود تمرکز موجب اهمال کاری، نیمه رها کردن کارها و به اتمام نرساندن آنها و همچنین اشتباهات سهل‌انگارانه در مدرسه، محیط کار یا خانه می‌شود.
- بی‌نظمی: همه ما گاهی بی‌نظم می‌شویم. بی‌نظمی در افراد ADHD متفاوت است. چراکه زمان زیادی را صرف جستجوی وسایل شخصی می‌کنند. اغلب به موعد اتمام کارها نمی‌رسند یا به زمان‌بندی فعالیت‌ها پایبند نیستند.
- رفتارهای ناشی از خودمرکز بینی: نوجوانان مبتلا به ADHD با چالش‌هایی در زمینه درک احتیاجات و موقعیت دیگران روبرو هستند. همین امر موجب رفتارهای شاید خودخواهانه شود. این افراد همچنین در انتظار یا رسیدن نوبت خودشان کم‌طاقت هستند.
- بی‌قراری: این مورد از علائم ابتدایی و رایج ADHD است. برای این نوجوانان ساکن‌بودن و تحرک نداشتن دشوار است.
- تاخیر در بلوغ عاطفی: تحقیقات حاکی از آن است که بلوغ عاطفی افراد بیش فعال در اواخر 20 سالگی و اوایل 30 سالگی به اندازه یک فرد 21 ساله است. نوجوانی مانند یک ترن هوایی احساسات است. فوران و کاهش و افزایش ناگهانی احساسات با وجود ADHD شدیدتر هم می‌شوند.
- ترس از طردشدن: دیسفوری حساسیت به طردشدگی مشکلی رایج در بین افراد مبتلا به اختلالات رشدی مثل ADHD است. طردشدگی، سربه‌سر گذاشتن یا انتقاد ممکن است باعث تحریک احساسات در فرد شوند.
- خیال‌پردازی: خیال‌پردازی‌های مکرر و طولانی در افراد بیش فعال بسیار رایج است.
باتوجه‌به همپوشانی علائم ADHD و برخی رفتارهای منسوب به نوجوانان، تشخیص ابتلای فرزند به این بیماری توسط والدین بسیار دشوار است. به‌عنوان والد، شما باید بدانید که همه مشکلات توجه، عدم تمرکز یا پرخاشگری و بی‌قراری ناشی از ADHD نیستند؛ به‌عنوان‌مثال، حواس‌پرتی نوجوان شما می‌تواند به دلیل به‌هم‌ریختگی هورمونی، اختلالات یادگیری، افزایش پیچیدگی روابط اجتماعی و عاطفی، استرس، اضطراب یا تجربه موج‌های افسردگی باشد. به همین علت، بهتر است تست ADHD نوجوانان را با کمک یک روانشناس انجام دهید تا تشخیص قطعی دریافت کنید. (منبع: Child Mind Institute)
- بیشتر بخوانید: اهمال کاری ناشی از ADHD
- بیشتر بخوانید: علت بیش فعالی چیست؟
- بیشتر بخوانید: بیش فعالی تا چه سنی ادامه دارد؟
دیگر علائم ADHD در نوجوانان
- تکانشگری: نوجوانان نسبت به سنین دیگر رفتارهای تکانشی بیشتری دارند. نوجوانان مبتلا به ADHD در مقابل وسوسه و تحریک مقاومت کمتری دارند که منجر به تصمیم‌گیری‌های خطرناک می‌شود.
- مشکل در دنبال‌کردن مکالمات: قطع صبحت دیگران، از دست‌دادن تمرکز در میان صحبت‌ها، صحبت‌کردن زیاد و رها کردن ناگهانی مکالمه در ارتباطات این افراد دیده می‌شود.
- اهمال‌کاری: اهمال کاری نتیجه کمبود تمرکز است. این مورد به‌خصوص در طولانی‌مدت قابل‌توجه است. دانش‌آموزان بیش فعال معمولا انجام تکالیف را به بعدا موکول می‌کنند. به همین دلیل به موعد تحویل کارها نمی‌رسند.
- مشکل در کار کردن در سکوت: فعالیت‌های آرام و بدون صدا برای نوجوانان بیش‌فعال خسته‌کننده و بدون هیجان هستند. مثلا نشستن و مطالعه روی یک موضوع خاص برای آنها دشوار است.
- جنب‌وجوش و تحرک دائمی: نوجوانان بیش فعال نسبت به کودکان تحرک کمتری دارند اما بین فعالیت‌های مختلف در حال تغییرند. یک لحظه در حال گیم‌زدن و لحظه دیگر در حال آشپزی هستند.
- مشکل در توجه به علائم و سرنخ‌ها در ارتباطات: این نوجوانان ممکن است متوجه آزردگی‌خاطر یا ناراحتی دیگران نشوند. به همین دلیل حفظ ارتباطات و دوستی برای آنها سخت است.
- مشکل در مدارا کردن و ارتباط با دیگران: کمبود تمرکز در مکالمه، مشکل در توجه به سرنخ‌های ارتباطی و مشکلاتی از این قبیل ارتباط را برای نوجوانان ADHD دشوار می‌کند.
- بی‌توحهی به بهداشت شخصی: به دلیل بی‌نظمی یا اهمال‌کاری، برخی نوجوانان ADHD به بهداشت شخصی خود کم‌توجهی می‌کنند.
- مشکل در پیروی از دستورالعمل‌ها: کمبود تمرکز، بی‌قراری و سردرگمی ذهنی توجه به جزئیات و دنبال‌کردن راهنمایی و دستورالعمل‌ها را دشوار می‌کند.
درباره تست ADHD نوجوانان
نکته مهم: اگر نوجوان شما بیشتر از 16 سال سن دارد می‌توانید از تست adhd در این صفحه استفاده کنید.
تست ADHD نوجوانان که به طور گسترده، به شکل شخصی و در محیط‌های حرفه‌ای و آکادمیک مورد استفاده قرار می‌گیرد تست SNAP است. این پرسشنامه شامل 26 سوال است. نام این تست از مخفف اسم 4 متخصص که آن را طراحی کرده‌اند ساخته شده است.
پرسشنامه SNAP، تست ADHD نوجوانان و کاملا مورد اعتماد و دارای اعتبار است. به این دلیل که تمام معیارهای ارزیابی آن با کتاب DSM-5 (راهنمای تشخیصی و آماری اختلال‌های روانی) مطابقت دارد. همچنین تمام علائم اختلال بیش فعالی را در سوالات جدا مورد بررسی و تفکیک قرار می‌دهد. این پرسشنامه برای کودکان و نوجوانان 8 تا 18 سال استفاده می‌شود. والدین و معملمان شخص هم می‌توانند به سوالات پاسخ دهند.
متخصصان توصیه می‌کنند برای ارزیابی و کنترل علائم، تست به طور متناوت و هر 4 هفته یک بار مورد استفاده قرار گیرد.
- بیشتر بخوانید: علائم بیش فعالی در دختران
- بیشتر بخوانید: علائم بیش فعالی در بزرگسالان
تفسیر تست ADHD نوجوانان
شدت علائم نقص توجه بیش فعالی طبق یک مقیاس 4 درجه‌ای تقسیم‌بندی می‌شود. هر پرسش طبق دسته‌بندی زیر یک امتیاز دارد:
- اصلا: صفر امتیاز
- فقط کمی: یک امتیاز
- تقریبا زیاد: دو امتیاز
- خیلی زیاد: سه امتیاز
این پرسشنامه غربالگری ADHD شامل بخش‌های مختلف است. هر بخش علائم خاصی از ADHD را مورد بررسی قرار می‌دهد. بازه سوالات هر نشانه و نمرات مربوط به آن شامل دسته‌بندی زیر است:
سوالات 1 تا 9: علائم بی‌توجهی و بی‌دقتی
نمره بین 13 تا 26: شدت علائم از لحاظ بالینی نگران‌کننده نیستند.
- 13-17: علائم خفیف
- 18-22: علائم متوسط
- 23-26: علائم شدید
سوالات 10 تا 18: علائم بیش‌فعالی و تکانشگری
نمره بین 13 تا 26: شدت علائم از لحاظ بالینی نگران‌کننده نیستند.
- 13-17: علائم خفیف
- 18-22: علائم متوسط
- 23-26: علائم شدید
سوالات 19 تا 26: علائم نافرمانی و تضاد
نمره بین 8 تا 24: شدت علائم از لحاظ بالینی نگران‌کننده نیستند.
- 8-13: علائم خفیف
- 14-18: علائم متوسط
- 19-24: علائم شدید
بازه امتیازی هر نشانه
- 13 -26: برای بی‌توجهی و بی‌دقتی
- 13-26: برای بیش فعالی و تکانشگری
- 8-24: برای اختلال تضاد و نافرمانی
در صورت تمایل می‌توانید امتیاز هر بازه را بازه‌های دیگر جمع کنید و به یک مجموع کلی برسید. سپس میانگین را میانگین نمرات ارائه‌شده در تفسیر پرسشنامه مقایسه کنید.
- بیشتر بخوانید: نقش تغذیه در بیش فعالی تا چه حد است؟
- بیشتر بخوانید: درمان بیش فعالی در بزرگسالان
آیا تست ADHD نوجوانان معتبر است؟
برای پاسخ به این سوال، باید دو نکته را بدانید:
- اختلالات روانی همپوشانی بالایی دارند و بسیاری از علائمشان مشترک است،
- نحوه و شدت بروز علائم اختلالات در افراد مختلف، متفاوت خواهد بود.
تست بیش فعالی نوجوانان بررسی شده در این مقاله از منابع معتبر و به‌روز ترجمه شده است و باتوجه‌به دانش فعلی کارشناسان از این بیماری، کاملا معتبر محسوب می‌شود. اما باتوجه‌به دو نکته بالا، در نظر داشته باشید که نمره دریافتی نوجوانان از این تست لزوما نشان‌دهنده ابتلای او به این اختلال نخواهد بود. تست ADHD نوجوانان در واقع حکم یک تأیید اولیه را دارد که بر اساس آن، شما میزان نیاز نوجوان به روان‌درمانی را می‌سنجید.
درمورد این تست چند نکته مهم وجود دارد که مهم‌ترین آنها، دررابطه‌با مسئله ADHD و زنان است:
ADHD در زنان یک اختلال خاموش است؛ اما طبق گزارش‌ها، آنها علائم این اختلال را بسیار شدیدتر از همتایان مرد خود تجربه خواهند کرد. برخی صاحب‌نظران، مانند دکتر Kathleen Nadeau، معتقدند تست ADHD نوجوانان مونث باید جدا و باتوجه‌به معیارهای متفاوتی طراحی شود. (منبع: ADDitude)
بنابراین، توصیه می‌کنیم به این یک تست اکتفا نکنید و حتما به سایر تست‌های معتبر مراجعه کنید. دیگر نکات مهم به شرح زیر هستند:
- تست ADHD نوجوانان تنها برای شناسایی علائم منسوب به بیش‌فعالی به کار می‌رود و جایگزین تشخیص پزشک نیست.
- تست بیش فعالی نوجوانان دو نوع است؛ نوع اول باید توسط نوجوان انجام شود و نوع دوم توسط والدین. در این مقاله، تنها به نوع اول پرداختیم؛ در مقالات آینده تست ADHD نوجوانان مخصوص والدین را نیز بررسی خواهیم کرد.
- باتوجه‌به حالات روحی و شرایط فعلی افراد، نتایج تست در دفعات مختلف، متفاوت خواهند بود. این نشانه غیرقابل‌اعتماد بودن تست نیست؛ بلکه نشان می‌دهد بیماری شما در طول زمان چقدر پیشرفت یا پسرفت کرده است.
- در زمینه ADHD، خود تشخیصی معنایی ندارد و شما نباید باتوجه‌به نتایج این تست اقدام به مصرف دارو کنید.
درمان ADHD در نوجوانان
درمان به موقع ADHD در نوجوانان اهمیت زیادی دارد. علائم این اختلال از دوران کودکی آغاز می‌شوندو تا سنین نوجوانانی و بزرگسالی باقی می‌مانند. درمان بیش فعالی در نوجوانان از این جهت اهمیت دارد که باعث کاهش عزت نفس و اعتماد به نفس در آنها می‌شود. علائم بیش فعالی موجب کاهش تمرکز و کاهش عملکرد در مدرسه و نتیجتا افت تحصیلی و شکست می‌شود. شناخت این اختلال و درمان آن از تنبل، بی‌مسئولیت و بی‌انگیزه خطاب کردن و تنبیه نوجوانان جلوگیری می‌کند. درمان بیش فعالی به معنی کاهش و کنترل علائم است و به کمک روان درمانی، دارو درمانی و مراقبت شخصی میسر است. ارائه تفسیر تست ADHD نوجوانان به پزشک شما در تشخیص دقیق‌تر کمک می‌کند.
کلام آخر
تست ADHD نوجوانان به بررسی و ارزیابی علائم بیش فعالی و شدت آن کمک می‌کند. این تست معتبر شامل تقریبا 30 سوال است که طی 10 دقیقه می‌توانید به آنها پاسخ دهید. پس از اتمام تست امتیازی به شما داده می‌شود. در این مطلب به تفسیر این امتیاز و معنی هر عدد در تست ADHD پرداخته‌ایم.
منبع: healthline
مدیریت و کنترل علائم ADHD
مدیریت علائم ADHD در بزرگسالان به خود آنها بستگی دارد. در کودکان و نوجوانان، بهبودی کامل از علائم به کمک والدین و معلمان وابسته است اما در مورد بزرگسالان تا حد زیادی تفاوت دارد. پس اگر به عنوان یک بزرگسال به دنبال درمان هستید، راهکارهای زیر کمک‌کننده خواهند بود:
- اگر برنامه‌های خود را فراموش می‌کنید، از دفتر برنامه‌ریزی، اپلیکیشن‌های یادآوری، خاطره‌نویسی و یا کاغذهای چسب‌دار استفاده کنید. سعی کنید همه کارهای خود را لیست کنید به این ترتیب ذهن مرتب‌تری دارید و کارهای خود را فراموش نمی‌کنید.
- به طور منظم ورزش کنید تا هیجانات مثبت و منفی شما تخلیه شود.
- روش‌هایی برای آسودگی خاطر و آرامش ذهنی پیدا کنید. گوش دادن به موسیقی ملایم، ورزش‌های تنفسی و مدیتیشن کمک‌کننده هستند.
- اگر شاغل هستید با کارفرما یا همکاران خود درباره اختلال خود صحبت کنید. درباره اینکه چگونه می‌توانید محیط و عملکرد بهینه‌ای تری در محیط کار داشته باشید، گفتگو کنید.
- اگر محصل یا دانشجو هستید، با مربی خود صحبت کنید. شاید برای انجام فعالیت‌ها نیاز به زمان بیشتری نسبت به دیگر افراد داشته باشید.
- برای حفظ ثبات در وضعیت خود از پزشک متخصص خود مشورت بگیرید.
- در انجمن‌های حمایتی یا گروه‌های حمایت از افراد بیش فعال شرکت کنید. به اشتراک گذاشتن مشکلات و چالش‌ها با افرادی که دغدغه‌ها و مشکلات مشابه دارند، حس توانمندی شما در مقابله را تقویت می‌کند.
کلام آخر
اختلال نقص توجه بیش فعال یکی از شایع‌ترین اختلالات در دوران کودکی است. آشنایی با علائم ADHD کمک شایانی به درک این عارضه و اقدام به درمان آن می‌کند. در این مطلب به تمام این نشانه‌ها اشاره کرده‌ایم.
5 پاسخ
مقاله خیلی خوبی بود! خیلی خوب توضیح داده بودی که ای دی اچ دی چه علائمی داره. برای خیلی از افراد، تشخیص این اختلال می‌تونه سخت باشه چون علائمش ممکنه شبیه به مشکلات دیگه باشه. اگه بیشتر توضیح می‌دادی که چطور می‌شه این علائم رو در سنین مختلف شناسایی کرد، مقاله حتی بهتر می‌شد. به نظرم خیلی از والدین و حتی معلمان باید بیشتر با این علائم آشنا بشن تا بتونن کمک کنن.
مقاله عالی بود! علائم ای دی اچ دی در کودکان و بزرگسالان می‌تونه خیلی متفاوت باشه و خوشحالم که به این موضوع اشاره کردی. به نظرم اگر بیشتر در مورد اینکه این علائم چطور روی زندگی روزمره افراد تأثیر می‌ذاره صحبت می‌کردی، مقاله خیلی کاربردی‌تر می‌شد. خیلی وقت‌ها افراد به اشتباه این علائم رو نادیده می‌گیرن یا بهشون توجه کافی نمی‌کنن.
مقاله خیلی خوب بود و علائم ای دی اچ دی رو خیلی واضح توضیح دادی
خیلی خوب بود که این موضوع رو مطرح کردی. علائم ای دی اچ دی خیلی مهمه که شناخته بشه.
خیلی خوب بود که علائم ای دی اچ دی رو توضیح دادی، حالا بهتر متوجه شدم که چطور می‌شه این اختلال رو شناسایی کرد.