بیش فعالی چیست؟ درسال‌های اخیر اختلال کم‌توجهی- بیش‌فعالی توجه زیادی را به سمت خود جلب کرده است. درواقع اثرات حاصل از بیش فعالی (ADHD) در زندگی انسان‌ها و میزان شیوع بالای آن باعث شده، بسیاری از سوالات افراد درباره‌ی علت بروز برخی از رفتارهای خود را بتوان با کسب دانش درباره‌ی این موضوع پاسخ داد. اختلالی که دربین عموم تصور می‌شد که تنها باید آن را دربین کودکانی که شیطنت بیشتری دارند جست‌وجو کرد، اما دریچه‌‌ی تازه‌ای از آن روبه ما باز شده است. در این مطلب سعی می‌کنیم درکنار هم درباره‌ی اختلال بیش‌فعالی به شناخت بیشتری برسیم.
- اختلال بیش فعالی یک بیماری مزمن است که بر احساسات، توانایی‌ها و افکار فرد در روبه‌رویی یا یادگیری چیزهای جدید تاثیر می‌گذارد.
- این بیماری مختص کودکان است و با افزایش سن بهبود نخواهد یافت.
- اختلال بیش فعالی سه نوع کلی دارد: بی‌توجهی، تکانشی و ترکیبی
بیش فعالی چیست؟
بیش فعالی چیست؟ به توصیف زیر توجه کنید:
بیش فعالی یکی از شایع‌ترین اختلالات عصبی رشدی دوران کودکی است که معمولا تا سنین بزرگسالی ادامه پیدا می‌کند. عبارت عصبی رشدی یعنی این بیماری در نحوه رشد و تکامل مغز فرد مبتلا تغییراتی ایجاد می‌کند که منجر به اختلال در عملکردهای شناختی و بعضا اجرایی او خواهد شد. (منبع: CDC)
اختلال کمبود توجه/بیش فعالی یک بیماری مزمن است که میلیون ها کودک درجهان به آن مبتلا هستند و اغلب تا بزرگسالی ادامه می‌یابد؛ اما امکان ابتلا به آن در در دوره بزرگسالی هم وجود دارد. ADHD شامل ترکیبی از مشکلات مداوم است، مانند:
- مشکل در حفظ توجه
- بیش فعالی
- رفتار تکانشی
باید درنظر داشت که علائم و موارد بالا تنها زمانی برای تشخیص‌گذاری استفاده می‌شوند که فرد در عملکرد روزمره خود (عملکرد فردی، اجتماعی، تحصیلی یا شغلی) با مشکل مواجه شود و با عدم تمرکز مقطعی که در زندگی اکثر افراد پیش می‌آید، متفاوت است.
بیشتر بخوانید:
علائم و نشانه‌های ADHD
علائم بیش فعالی را به طور کلی می‌توان در دو دستهی بی‌توجهی و بیش‌فعالی تقسیم‌بندی کرد. در ادامه هر یک از این دسته‌ها را بیشتر باز می‌کنیم و به نشانه‌های هر کدام می‌پردازیم.
الف) بی توجهی
نشانه‌هایی که در دستهی بی‌توجهی قرار دارند عبارتند از:
- در انجام کارها دقت کافی ندارند و نمی‌توانند به جزئیات توجه کنند؛ مثلا موقع امتحان برخی از سوالات را نمی‌بینند.
- در تمرکز روی کارها مشکل دارند و حواسشان به راحتی پرت می‌شود؛ ممکن است به خاطر این حواس پرتی انجام یک کار ساده را ساعت‌ها یا حتی روزها به تاخیر بیندازند. (در مقاله‌ی اهمال کاری ناشی از ADHD بیشتر به این موضوع پرداخته‌ایم.)
- به نظر می رسد که گوش نمی دهند، حتی زمانی که مستقیماً با آنها صحبت می‌شود؛ این موضوع ممکن است در روابط اجتماعی آنها خدشه واردکند و دیگران این رفتار را بی‌محلی عمدی درنظر بگیرند.
- در پیروی از دستورالعمل‌ها مشکل دارند و در تکمیل تکالیف مدرسه یا کارهای خانه یا امور شغلی شکست می خورند؛ یکی از مهم‌ترین دردسرهای این افراد ناتوانی در پیروی از روتین تحصیلی و شغلی است.
- در سازماندهی کارها و فعالیت ها مشکل دارند؛ نمی‌توانند نظم شخصی برای خود ایجاد کنند و مطابق یک برنامه‌ریزی کارهایشان را پیش ببرند.
- اقلام مورد نیاز برای کارها یا فعالیت‌ها را گم می‌کنند؛ مثلا در مورد کودکان مداد، پاک کن و… را مدام گم می‌کنند و در مورد بزرگسالان با جا گذاشتن مداوم موبایل، کیف پول و…. رو به رو هستند.
- در مورد کارهای روزمره دچار فراموشی می‌شوند؛ همیشه از بین کارهای روزمره یا کارهایی که به آنها سپرده می‌شود، چندتایی را از یاد می‌برند. مثلا در محیط کاری، فرستادن گزارش روزانه را به طور مکرر فراموش می‌کنند.
ب) بیش فعالی و تکانشگری
مواردی که نشان‌دهنده‌ی تکانشگری هستند عبارتند از:
- بی قرار هستند و ممکن است مدام با دست‌ها یا پاهای خود حرکت ایجاد کنند؛ هم در مورد کودکان و هم بزرگسالان زیاد حرکت کردن و از جا بلند شدن مداوم اتفاق می‌افتد.
- از ساکن بودن در یک جا خسته می‌شوند؛ در کلاس درس یا محیط کاری نشستن زیاد روی صندلی و ساکن بودن برای آنها عذاب‌آور است و تمایل دارند، کارهای متنوع انجام دهند.
- در مورد کودکان ممکن است دویدن در مکان‌های نامناسب و خطرناک زیاد دیده شود.
- کمتر می‌توانند یک فعالیت را آرام و بدون سروصدا انجام دهند.
- معمولا به عنوان یک فرد پرحرف شناخته می‌شوند.
- در یک مکالمه زیاد وسط حرف دیگران می‌پرند و حرف بقیه را قطع می‌کنند.
- انتظار کشیدن و رعایت نوبت برای آنها سخت است؛ مثلا داخل صف ایستادن، نوبتی بازی کردن و…. .
- تحریک پذیری بالایی دارند و خیلی زود از کوره درمی‌روند و عصبانی می‌شوند.
بیشتر بخوانید:
بیش فعالی در کودکان
در توصیف بیش فعالی چیست؟ به این نکته اشاره کردیم که این بیماری معمولا در کودکان بروز پیدا می‌کند و با ایجاد اختلالاتی در روند رشد مغز، تفاوت‌هایی بین عملکرد آنها و سایر کودکان ایجاد خواهد کرد. طبق تحقیقاتی که آخرین بار در سال 2018 به‌روز شدند، تخمین زده می‌شود که 8.4 درصد کودکان و 2.5 درصد بزرگسالان مبتلا به این اختلال هستند.
برخلاف باور عموم، بیش فعالی در پسران بیشتر از دختران نیست؛ بلکه بیش فعالی دختران به دو دلیل درست تشخیص داده نمی‌شود: یک، درونی بودن علائم دختران و دو، بی‌توجهی والدین نسبت به علائم دختربچه‌ها و به رسمیت نشناختن آنها (زیرا اکثرا علائم را مشاهده می‌کنند؛ اما از آنجایی که این رفتارها را منسوب به جنس مونث می‌دانند، اقدامی انجام نمی‌دهند.) همان‌طور که در توضیح بیش فعالی چیست؟ اشاره کردیم، بخش عمده علائم دختران در دسته بی‌توجهی و رویاپردازی قرار می‌گیرد. (منبع: Psychiatry )
لازم به ذکر است که معمولا این بیماری در بزرگسالان “ایجاد” نمی‌شود؛ بلکه آنها در سنین کودکی دچار این اختلال بوده‌اند، اما به دلایل مختلفی تشخیص مناسب دریافت نکرده‌اند. در مواردی، برخی از کودکان بیش فعال عملکرد تحصیلی بسیار عالی دارند و به همین دلیل، احتمال بروز این بیماری در آنها در نظر گرفته نمی‌شود. با افزایش سن و تفاوت انتظارات و تغییر نقش آنها در جامعه، علائم بیش فعالی مانع پیشرفت آنها خواهند شد.
چطور بیش فعالی در کودکان را تشخیص دهیم؟
همان‌طور که گفته شد، علائم بیش فعالی در هر کودکی (فارغ از جنسیت) به شیوه‌ای منحصربه‌فرد بروز می‌کند و تشخیص بیش فعالی اصولا کار آسانی نیست و حتما باید توسط یک متخصص انجام شود. منتها بسیاری از والدین دو سوال اساسی دارند:
- چطور متوجه شوم که احتمال ابتلای فرزند من به این اختلال وجود دارد؟
- چه نشانه‌هایی را بررسی کنم؟
در مرحله اول، نشانه‌های بررسی شده در بخش قبل را به‌دقت مطالعه کنید و با رفتارهای کودکتان مقایسه کنید. نکته مهمی که باید در نظر بگیرید، هم‌پوشانی بالای علائم ADHD با رفتارهای کودکانه است؛ یعنی بسیاری از رفتارهایی که تحت عنوان علائم این اختلال معرفی می‌شوند، در بسیاری از موارد کاملا نرمال هستند و شما نباید صرفا با چند بار مشاهده، مضطرب شوید. به نکات زیر توجه کنید:
- بدون اینکه کودک متوجه شود، رفتارهایی که نشان‌دهنده علائم ADHD او هستند را با سایر کودکان مقایسه کنید؛ ببینید کودک شما نسبت به دیگران چقدر بیشتر یا کمتر آن رفتار به‌خصوص را نشان می‌دهد. حداقل 5 یا 6 کودک را در نظر بگیرید.
- با معلم یا مربی او صحبت کنید و شرح دقیقی از عملکرد او در مدرسه، رفتارش هنگام تدریس و ارتباطش با هم‌کلاسی‌ها داشته باشید. همچنین از معلم بخواهید به دنبال نشانه‌های ADHD در رفتارهای او باشد.
- درصورتی‌که کودک مبتلا به این اختلال باشد، باید علائم بیان شده را به‌صورت مستمر و برای حداقل شش ماه متوالی از خود نشان دهد.
- تشخیص ADHD از سن 4 سال به بعد انجام می‌شود و بهترین زمان تشخیص آن زیر 12 سال است.
شما می‌توانید از تست‌های آنلاین تشخیص بیش فعالی نیز استفاده کنید تا از حدس خود مطمئن‌تر شوید. بااین‌حال، به‌خاطر داشته باشید تنها کسی که می‌تواند تشخیص قطعی بدهد، پزشک است.
بیشتر بخوانید:
ADHD بزرگسالان
معمولا آن‌چه تحت عنوان ADHD بزرگسالان شناخته می‌شود، از اوایل کودکی شروع شده و تا بزرگسالی ادامه پیدا کرده است؛ درواقع در برخی موارد علائم تا زمانی که فرد بالغ نشود، تشخیص داده نمی‌شود. اما برخی از پژوهشگران معتقدند که امکان ابتلا از دوره‌ی بزرگسالی هم وجود دارد. بااین وجود هنوز درباره‌ی این موضوع اختلاف نظر وجود دارد. چندین مطالعه طولی آینده‌نگر نشان داده‌اند که بیش از دو سوم افراد مبتلا به ADHD بزرگسالان تاکنون ADHD دوران کودکی داشته‌اند.
در مورد برخی از افراد با افزایش سن، شدت و تعداد علائم مربوط به اختلال بیش فعالی کاهش می‌یابد؛ اما برخی از بزرگسالان همچنان علائم عمده‌ای از ای‌دی‌اچ‌دی را دارند که در عملکرد روزمره‌ی آنها اختلال ایجاد کرده است. در دوره‌ی بزرگسالی به صورت معمول علائم بیش‌فعالی کاهش پیدا می‌کند، اما بی‌قراری و مشکل در توجه همچنان با شدت قبل ادامه دارد. درواقع رایج‌ترین علائم ADHD بزرگسالان شامل نقص توجه، تکانشگری و بی‌قراری می‌شود که می‌تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد.
بیشتر بخوانید:
انواع مختلف ADHD
اختلال ADHD سه نوع اصلی دارد:
1_ بی توجهی
در این نوع بیش فعالی، بی‌توجهی بسیار پررنگ‌تر از سایر علائم خواهد بود. شما ممکن است علائم سایر انواع بیش فعالی را نیز تجربه کنید، اما به این شدت نخواهند بود. بیش فعالی بی‌توجهی معمولاً در دختران رایج‌تر است و کمتر تشخیص داده می‌شود. مبتلایان این نوع ADHD علائم زیر را نشان خواهند داد:
- حواس‌پرتی
- بی‌توجهی به جزئیات
- مشکلات تمرکز
- ناتوانی در مرتب‌کردن افکار خود
- گم‌کردن مکرر وسایل
- دشواری در دریافت اطلاعات شفاهی
- رؤیاپردازی
- حرکات آرام
- سرعت پردازش اطلاعات پایین‌تر
- دشواری در پیروی از دستورالعمل‌ها
2_ بیش فعالی و تکانشی
در این نوع بیش فعالی، علائم تکانشگری و بیش فعالی فیزیکی پررنگ‌تر از سایر علائم است و افراد مبتلا انرژی مضاعف خود را از این روش تخلیه می‌کنند. این نوع معمولا در پسربچه‌ها و به‌طورکلی کودکان رایج‌تر است. مبتلایان به این نوع اغلب علائم زیر را نشان می‌دهند:
- غرزدن و بی‌قراری فکری و ذهنی
- دشواری در یک جا نشستن
- پرحرفی
- با صدای بلند و مانند رادیو صحبت‌کردن
- نشان‌دادن رفتارهای نامتعارف
- بی‌حوصلگی
- اعمال تکانشی و بدون توجه به جزئیات
- بی‌نظمی و مختل کردن کلاس‌های درس
3_ نوع ترکیبی
اگر فردی مبتلا به نوع ترکیبی ADHD باشد، یعنی علائم او منحصرا در دسته بی‌توجهی یا تکانشی قرار نمی‌گیرد و او تمام علائم را به‌صورت یکسان تجربه خواهد کرد. این نوع بیشتر از دو نوع قبل در روند زندگی افراد اختلال ایجاد می‌کند؛ زیرا مدیریت علائم را دشوارتر خواهد کرد. بر اساس منابع معتبر، اکثر کودکان مبتلا به نوع ترکیبی ADHD هستند و ابتلا به این نوع در پسران بیشتر از دختران است. اوج این نوع ADHD در سنین پیش‌دبستانی خواهد بود.
بیشتر بخوانید:
میزان شیوع بیش فعالی
برآوردها حاکی از آن است که حدود 4 تا 12 درصد از کودکان مبتلا به ADHD هستند. پسران 2 تا 3 برابر بیشتر از دختران در معرض ابتلا به ADHD قراردارند و بیشتر به نوع بیش فعال یا ترکیبی مبتلا می‌شوند. شیوع ADHD مزمن بزرگسالان (با شروع دوران کودکی) و ADHD علامت دار بزرگسالان (بدون توجه به شروع دوران کودکی) هر دو با افزایش سن کاهش یافتند. با در نظرگیری این مسئله در سال 2020، شیوع ADHD مزمن بزرگسالی 2.58 درصد و ADHD علامت‌دار بزرگسالان 6.76 درصد تخمین زده شد.
عوارض بیش فعالی
اختلال ADHD متاسفانه چه در دوران کودکی و چه در دوران بزرگسالی تاثیرات بلندمدتی در ابعاد مختلف زندگی افراد دارد و گاهی روند زندگی و مدل بودن آن‌فرد را به طورکلی دچار تغییر می‌کند. در این قسمت به بررسی بخشی از این عوارض می‌پردازیم:
تاثیرات اختلال بیش فعالی در زندگی اجتماعی افراد
اختلال کم‌توجهی – بیش فعالی باعث بروز مشکلاتی در عملکرد فردی، اجتماعی، تحصیلی یا شغلی است. متاسفانه این جریان هم درمورد کودکان و هم درباره‌ی بزرگسالان وجود دارد. موارد زیر اشاره‌ی اجمالی به چالش‌هایی است که این افراد در طول زندگی با آن مواجه هستند.
- اعتماد به نفس پایین‌تری دارند (بیشتر مورد سرزنش قرارگرفتند و در انجام امور با شکست های بیشتری روبه‌رو بودند).
- روابط آشفته‌تری نسبت به سایر افراد دارند:
کودکان: در اشتراک گذاری وسایل، نوبت گرفتن، گوش دادن و دریافت نشانه های اجتماعی مشکل دارند و ممکن است هنگام تعامل با همسالان خود در مدیریت احساسات خود ضعف داشته باشند( مثلا زودتر عصبانی شوند).
بزرگسالان: این افراد در دوره‌ی بزرگسالی هم در نتیجه بی‌توجهی، تکانشگری و بیش‌فعالی خود، مشکلات اجتماعی، طرد اجتماعی و مشکلات روابط بین فردی را تجربه می‌کنند. به طورمثال در دوستی، روابط عاطفی و … دچار مشکلات و رنج‌های عاطفی می‌شوند.
- عملکرد ضعیف در مدرسه: آنها اغلب بی‌حوصله هستند، حواسشان به راحتی در کلاس درس پرت می‌شود و دقت کافی برای دریافت مطالب ندارند. این جریان در دوره‌ی بزرگسالی هم موثر است و مشکلات تحصیلی در آینده شغلی این افراد هم تاثیرگذار است.
- سوء مصرف الکل و مواد مخدر برای بزرگسالان مبتلا به ADHD به دلیل مشکل در کنترل تکانه، یک خطر است.
- به دلیل عدم توانایی در رعایت نظم شخصی، بی‌برنامه بودن و ناتوانی در پیروی از قوانین در محل کار و پیداکردن کار دچار مشکل هستند.
بیشتر بخوانید:
مشکلات همراه کودکان و نوجوانان مبتلا به ADHD
- اختلال اضطرابی: باعث می شود کودک شما بیشتر اوقات نگران و عصبی باشد. همچنین ممکن است علائم فیزیکی مانند ضربان قلب سریع، تعریق و سرگیجه ایجاد کند.
- افسردگی: افسردگی باعث احساس غم و اندوه و/یا از دست دادن علاقه به فعالیت‌هایی می‌شود، که زمانی از آن لذت می‌بردید. این می‌تواند منجر به انواع مشکلات عاطفی و جسمی شود و می‌تواند توانایی شما را برای عملکرد در محل کار و خانه کاهش دهد.
- دیسپراکسی: وضعیتی که بر هماهنگی فیزیکی تأثیر می‌گذارد.
- صرع: یک اختلال مغزی است که باعث تشنج‌های مکرر می‌شود، انواع مختلفی از صرع وجود دارد.
- سندرم تورت: وضعیتی در سیستم عصبی است که با ترکیبی از صداها و حرکات غیر ارادی (تیک) مشخص می‌شود.
- اختلال سلوک: اغلب شامل تمایل به رفتارهای ضد اجتماعی مانند دزدی، دعوا، خرابکاری و آسیب رساندن به افراد یا حیوانات می‌شود.
- اختلال نافرمانی مقابله‌ای (ODD): بارفتارهای منفی و مخرب، به ویژه نسبت به شخصیت‌های مرجع مانند والدین و معلمان تعریف می‌شود.
- مشکلات یادگیری – مانند نارساخوانی
- اختلال طیف اوتیسم (ASD): بر تعاملات اجتماعی، ارتباطات، علایق و رفتار تأثیر می‌گذارد.
علت به وجود آمدن بیش فعالی چیست ؟
شایع‌ترین علت‌هایی که طبق پژوهش‌ها باعث به وجودآمدن بیش‌فعالی شده‌اند، شامل موارد زیر است:
1-عوامل ژنتیکی
این اختلال معمولاً در خانواده‌ها ایجاد می‌شود و در بیشتر موارد، تصور می‌شود، ژن‌هایی که از والدین خود به ارث می‌برید، عامل مهمی در ایجاد این بیماری هستند.تحقیقات نشان می‌دهد که والدین و خواهران و برادران افراد مبتلا به ADHD بیشتر احتمال دارد که خودشان به ADHD مبتلا شوند. مطابق بررسی مطالعات وراثت‌پذیری در این مورد، تقریباً 74 درصد است.
2-رشد غیرطبیعی مغز، یا آسیب های مغزی قبل، حین یا بعد از تولد
یکی از رایج‌ترین تعاریف درباره‌ی اختلال کم‌توجهی – بیش فعالی (ADHD)معرفی آن به عنوان یک اختلال عصبی رشدی است، اختلالات عصبی رشدی، باایجاد نقص یا تفاوت در رشد مغز مشخص می‌شوند، یعنی افرادی که دچار این اختلال هستند، رشد مغز متفاوت‌تری از سایرافراد دارند و این جریان علت اصلی بروز این‌مساله است.
- برخی مطالعات مربوط به اسکن مغز نشان داده است که مناطق خاصی از مغز ممکن است، در افراد مبتلا به ADHD کوچکتر باشد، درحالی‌که مناطق دیگر ممکن است، بزرگتر از سایز معمول ارزیابی شوند.
- اما باید بدانیم که درباره‌ی اختلال کم‌توجهی – بیش فعالی هنوز جای تردید وجود دارد و برخی از پژوهشگران معتقدند که سند قطعی برای اثبات رشد متفاوت مغزی این افراد وجود ندارد و تمام مطالعاتی در آنها تصویربرداری عصبی صورت گرفته، تفاوت رشد مغز بین افراد مبتلا به ADHD و افراد گروه کنترل( افرادی که دچار این اختلال نیستند) را نشان نمی‌دهند. بنابراین تفاوت رشد مغز این افراد هنوز یک مساله درحال بررسی در دنیای علم است.
3- عوامل محیطی
برخی از عوامل محیطی نیز ممکن است خطر ابتلا به بیش فعالی را افزایش دهند، مانند قرارگرفتن در معرض سرب در دوره‌ی کودکی که جزو عواملی است که امکان آسیب‌پذیری فرد را افزایش می‌دهد.
چه کسانی درمعرض خطر ADHD هستند؟
- کودکانی که نارس (قبل از هفته 37 بارداری) یا با وزن کم متولد شدند.
- افراد مبتلا به صرع
- افرادی که دچار آسیب مغزی شدند.
- کسانی مصرف مواد مخدر، الکل و سیگار توسط مادر در دوران بارداری داشته‌اند.
- مصرف شکر به عنوان یک عامل مورد شک دراین بین مطرح است اما هنوز سند قطعی برای اثبات آن وجود ندارد.
نقاط قوت ADHD
- تمرکز بیش از حد: زمانی که فرد مبتلا به ADHD درحال انجام کاری است که از آن لذت می‌برد، دارای تمرکز بیش ازحد بوده و این فرآیند به آنها اجازه می‌دهد تا یک کار را بدون هیچ‌گونه حواس‌پرتی به پایان برسانند و نتیجه اغلب کیفیت بالایی دارد.
- تاب آوری: افراد به مبتلا به ای‌دی‌اچ‌دی به دلیل مواجه شدن با مشکلات متعدد در زندگی، توانمندی بالایی ازنظر تاب‌آوری دربرابر چالش‌ها دارند.
- خلاقیت: زمانی‌که انرژی این افراد در راستای یک هدف هدایت شوند، افراد بسیار خلاقی خواهند بود، که برای مسائل راه‌حل‌های غیرمعمول دارند.
- مهارت برقراری ارتباطات اجتماعی و مکالمه: برخی مطالعات نشان می‌دهد که افراد مبتلا به ADHD ممکن است، سطوح بالاتری از هوش اجتماعی، شوخ طبعی و تشخیص احساس یا همدلی داشته باشند.
- عمل‌گرا و شجاع بودن: این افراد ماجراجویی‌های بیشتری را تجربه می‌کنند و تمایل زیادی به هیجان دارند، به همین جهت لذت بیشتری از زندگی می‌برند و بدون برنامه توانایی انجام بسیاری از امور هیجان‌آور را دارند.
- انرژی بالا: این افراد برای بسیاری از تجربیات به ویژه حرکات بدنی انرژی بالایی داشته و عملکرد بسیارخوبی دارند.
درمان بیش فعالی
در حال حاضر درمان به خصوصی برای ADHD وجود ندارد و همان‌طور که در بخش بیش فعالی چیست اشاره کردیم، منشا آن همچنان ناشناخته است که یافتن یک روش درمان قاطع را دشوارتر می‌کند. در حال حاضر، متخصصان، مجموعه‌ای از اقدامات زیر را برای بهبود و کنترل علائم ADHD پیشنهاد می‌کنند:
- دارودرمانی: افراد می‌توانند با مصرف دارو‌هایی مثل محرک‌های مبتنی بر آمفتامین (Adderall, Dexedrine, Dextrostat)، دکسترومت آمفتامین (Desoxyn)، دکسترومتیل فنیدیت (Focalin)، متیل فنیدیت (Concerta, Daytrana, Metadate, Ritalin)، اتوموکستین (Strattera)، دارو‌های ضد افسردگی مانند نورتریپتیلین (Pamelor)، گوانفاسین (Intuniv) و کلونیدین (Kapvay) ADHD را زیر نظر پزشک درمان کنند.
- روان‌درمانی: طی جلسات روان‌درمانی پزشک با رفتاردرمانی به فرد در تشخیص الگو‌های رفتاری نامناسب و اصلاح آنها کمک می‌کند. مشاوره و زوج‌درمانی نیز به مدیریت بهتر چالش‌های عاطفی کمک خواهد کرد.
- افزایش آگاهی در مورد بیماری: اطرافیان فرد بیش فعال باید بدانند که ADHD چیست تا رفتار مناسبی با او داشته باشند. در صورت رفتار صحیح اطرافیان، شدت الگو‌های رفتاری اشتباه فرد بیش فعال کمتر می‌شود.
- تغییر سبک زندگی: ایجاد برخی تغییرات در سبک زندگی مثل ورزش‌کردن، داشتن رژیم غذایی مناسب یا خواب کافی به درمان ADHD کمک می‌کند.
- نوروفیدبک: نوروفیدبک یک روش درمانی غیرتهاجمی است. طی نوروفیدبک‌تراپی پزشک با تغییر مغز سعی در تغییر رفتار فرد دارد. طی این جلسات امواج مغزی با ابزاری به نام EEG بررسی می‌شوند. پزشک در صورت تشخیص امواج تتای بیشتر و بتای کمتر سعی در نوروفیدبک‌تراپی برای اصلاح این تفاوت دارد.
- شرکت در کلاس‌های گروهی روان‌درمانی: گروه‌درمانی به فرد مبتلا به ADHD کمک می‌کند تا اطلاعات کامل‌تری در مورد این عارضه به دست آورد. او طی این جلسات کاملاً می‌فهمد که بیش فعالی چیست و با کمک هم‌گروهی‌های خود تلاش برای بهبودی دارد.
(منبع)
بیشتر بخوانید:
شخصیت های معروفی که به ADHD مبتلا هستند
با وجود محدودیت‌هایی که ای دی اچ دی برای افراد به وجود می‌آورد، افراد معروف بسیاری به این مساله مبتلا هستند که در زندگی کاری خود به موفقیت‌های چشم‌گیری دست پیدا کردند. این مساله خود نقطه‌ی درخشانی است که با تکیه بر نقاط قوت ADHD، به تسلط بر چالش‌های آن امیدوار باشیم. چندتن از معروف‌ترین اشخاص مبتلا به ADHD شامل افراد زیر می‌شوند:
- سیمون بایلز: قهرمان المپیک ایالات متحده، که در توییتر به جهان اعلام کرد، مبتلا به ADHD است.
- الکساندر گراهام بل: مخترع اسکاتلندی-آمریکایی، که به اختراع تلفن مشهور است.
- آلبرت انیشتین: فیزیک دان آلمانی که تاثیرگسترده‌ای در تحولات علمی داشت.
- لئوناردو داوینچی: هنرمند مشهور ایتالیایی در دوره رنسانس است که در حوزه‌های نقاشی، مجسمه‌سازی، موسیقی‌دان و… فعالیت داشته.
- ژول ورن: نویسنده، شاعر و نمایش‌نامه‌نویس فرانسوی بود که بیشتر شهرتش را مدیون نگارش داستان‌های ماجراجویانه‌ای است.
کلام آخر
بیش فعالی چیست؟ پرسشی مهم با پاسخی مهم است که می‌تواند در کیفیت زندگی کودکان زیادی موثر باشد. درک بهتر ماهیت این اختلال به دانشمندان کمک می‌کند درمان‌های موثرتری برای آن بیابند و به والدین در بهبود روابطشان با کودک و افزایش کیفیت زندگی او یاری خواهد رساند. به آخر مقاله رسیدیم، امیدوارم توانسته باشیم، درکنارهم به شناخت اجمالی درباره‌ی ADHD دست پیدا کنیم. ممنون که همراه ما بودید.
منابع:
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7916320/
- https://www.mymed.com/diseases-conditions/adhd-attention-deficit-hyperactivity-disorder/what-are-the-causes-and-complications-of-adhd
- https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fpsyt.2022.1064141/full
- https://www.nhs.uk/conditions/attention-deficit-hyperactivity-disorder-adhd/symptoms/
- https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/adult-adhd/symptoms-causes/syc-20350878
3 پاسخ
مقاله خیلی آموزنده‌ای بود! توضیحات شما در مورد پیش فعالی خیلی مفید بود، ولی به نظرم اگر بیشتر در مورد چالش‌هایی که افراد با پیش فعالی در محیط‌های اجتماعی و تحصیلی دارند صحبت می‌کردید، مقاله کاملاً کامل می‌شد. خیلی از ماها ممکنه علائم پیش فعالی رو نادیده بگیریم یا درست نشناسیم، پس خوبه که بیشتر به این جنبه‌ها هم پرداخته بشه.
مقاله خیلی خوبی بود! توضیحاتتون در مورد پیش فعالی خیلی روشن و مفید بود.
خیلی خوب بود که این موضوع رو توضیح دادید. حالا بهتر می‌فهمم که پیش فعالی چطور می‌تونه خودشو نشون بده.