ممکن است گاهی شنیده باشید که افراد درگیر با ADHD به احتمال بیشتری از میانگین جامعه به افسردگی مبتلا می‌شوند. آیا واقعا رابطه ADHD و افسردگی یک رابطه مستقیم و قطعی است؟ در این مقاله با بررسی جامع علائم ADHD که می‌توانند زمینه‌ساز افسردگی باشند به این سوال پاسخ خواهیم داد.
رابطه ADHD و افسردگی
با نگاهی کلی به ریشه‌های مغزی ADHD و افسردگی می‌توان این برداشت را داشت که رابطه ADHD و افسردگی واقعا وجود دارد! با این حال، رابطه ADHD و افسردگی به اشتراک در نقص کارکردهای مغزی ختم نمی‌شود. برخی از علائم ADHD به تنهایی تشابه چشمگیری با علائم افسردگی دارند که می‌توانند باعث تشخیص اشتباه شوند.
علائم مشابه ADHD و افسردگی
- عدم تمرکز: عدم تمرکز در جزئیات درس‌ها در مدرسه یا وظایف کاری که یکی از اصلی ترین علائم ADHD است، می‌تواند در افسردگی نیز مشاهده شود.
- بی‌نظمی: ناتوانی در سازمان‌دهی به فعالیت‌ها و وظایف که به دلیل نقص در مدار پیش‌پیشانی در افراد ADHD دیده می‌شود، مشابه بی‌میلی به نظم و تربیت در بیماران افسردگی است.
- فراموشکاری: حافظه کوتاه مدت ضعیف که یکی از برچسب های معروف ADHD است، در بیماران افسردگی نیز وجود دارد.
- بی‌قراری: مبتلایان به ADHD مخصوصا کودکان، حین فعالیت‌هایی که به آنها بی‌میل هستند، علائم بدنی و فیزیکی بی‌قراری مثل تکان‌دادن مستمر پا و دست‌ها را نشان می‌دهند. این علائم در برخی بیماران افسردگی نیز دیده می‌شود.
- تکانشگری: تکانشگری یا به بیان ساده‌تر، انجام کارها بدون فکر کردن به پیامدهای آن، از تاثیرات دیگر عملکرد ضعیف بخش پیش‌پیشانی مغز است که در بیماران افسردگی نیز دیده می‌شود.
- خلق تحریک‌پذیر: درصد بسیار زیادی از افراد درگیر با ADHD مخصوصا نوجوانان، تحریک‌پذیر هستند و میل به خشونت نشان می‌دهند. این نشانه در برخی از بیماران افسردگی نیز وجود دارد.
نکته: ویژگی‌های مشترک ذکر شده، عواملی است که ممکن است شما یا حتی متخصصین را در تشخیص‌گذاری سردرگم کند. نکته مهم درباره این عوامل، تفاوت در مبنای وجودی آنها است و به معنای افسرده بودن فرد بیش‌فعال نیست. در بخش بعدی بیشتر به این موضوع خواهیم پرداخت.
علت تشابهات ADHD و افسردگی
با بررسی دقیق‌تر رابطه ADHD و افسردگی، می‌توان به علت تشابهات بین این دو پی برد. نکته‌ای که همه درباره ADHD می‌دانند، مشکل در بازجذب دوپامین در مبتلایان است. دوپامین در مغز، هم یک هورمون و هم یک نوروترنسمیتر است. به این معنا که بین سلول‌های عصبی جابجا می‌شود و به تنهایی نیز توانایی جابجایی اطلاعات عصبی را دارد. مشکل در بازجذب دوپامین، می‌تواند با اختلالات یا بیماری‌های پزشکی مختلفی از آلزایمر تا دوقطبی در ارتباط باشد اما نکته درباره رابطه ADHD و افسردگی، تشابه علائم و افتراق تشخیصی آنها است.
ویژگی های تشخیصی مرتبط با ADHD
از آنجایی که هیچ شاخص زیستی برای تشخیص‌گذاری ADHD وجود ندارد، برخی ویژگی‌های همراه برای سهولت در تشخیص‌گذاری توسط انجمن روانپزشکی آمریکا معرفی شده است. برای مثال عدم‌توانایی در تحمل ناکامی، تحریک‌پذیری و تغییرپذیری خلق بخشی از این ویژگی‌ها هستند. ویژگی‌هایی که در افسردگی مبنای مستقیم مغزی دارند؛ در حالی که در ADHD هیچ شاخص زیستی برای آنها وجود ندارد و عوامل فرهنگی یا محیطی باعث آنها می‌شود.
ویژگی های فرهنگی و محیطی در رابطه ADHD و افسردگی
بسیاری از کودکان و نوجوانانی که هنوز تشخیص ADHD را دریافت نکردند، توسط والدین یا نزدیکان خود به بی‌مسئولیتی، بی‌نظمی و بی‌توجهی متهم می‌شوند. اتهاماتی که تاثیر منفی در خودانگاره، انگیزه و احساسات کودک یا نوجوان خواهد داشت. این تاثیرات منفی در احساس، در کنار مشکلاتی که این افراد توسط اختلال خود با آن دست و پنجه نرم می‌کنند، می‌تواند منجر به افسردگی شود. البته این مشکل به افسردگی ختم نمی‌شود و می‌تواند اختلالات همزمان دیگری را نیز فراخوانی کند.
در بزرگسالان، ناتوانی در تمرکز و برنامه‌ریزی می‌تواند منجر به چالش‌هایی در محل کار یا زندگی عاطفی شود که می‌تواند منجر به افسردگی شود. علاوه بر این، آمارها نشان می‌دهند که بزرگسالان ADHD، به احتمال بیشتری درگیر سومصرف الکل، پرخوری، اعتیاد و تصادفات رانندگی می‌شوند.
جلوگیری از شکل گیری رابطه ADHD و افسردگی
تا اینجا متوجه شدیم که رابطه ADHD و افسردگی، بر اساس تاثیر اطرافیان و فرهنگ به وجود می‌آید و از عوارض اختلال ADHD نیست. اما چطور می‌توانیم از شکل‌گیری این رابطه جلوگیری کنیم؟
- از علائم ADHD آگاه باشید و مشکلات رفتاری را به شخصیت فرد مبتلا نسبت ندهید.
- اگر فرزند، دانش‌آموز یا کارمندتان با ADHD درگیر است، تا جای ممکن زمینه را برای حضور فعال وی مهیا کنید.
- در صورت تحریک‌پذیر شدن فرد، به این وضعیت دامن نزنید.
- خشونت کودکان ADHD را تنبیه نکنید.
- لجبازی کودک ADHD را با لجبازی پاسخ ندهید.
- کودکان ADHD، اضطراب بیشتری نسبت به همسالان خود تجربه می‌کنند؛ درباره احساس ترس و اضطراب با وی صحبت کنید.
- در برنامه‌ریزی به فرد مبتلا کمک کنید. (کودک و بزرگسال)
- به کاهش نمرات یا عملکرد در محیط کاری، با تهدید پاسخ ندهید.
- در نهایت، در صورت وجود احساس افسردگی از یک متخصص کمک بگیرید.
کلام آخر
رابطه ADHD و افسردگی یک رابطه مستقیم و قطعی نیست؛ به این معنا که وجود ADHD به معنای ابتلای قطعی به افسردگی نیست. با این وجود، عوامل فرهنگی مثل درک نکردن فرد مبتلا و سرکوب کردن رفتار و امیال وی می‌تواند منجر به ADHD شود. آمارها نشان می‌دهند افراد درگیر با ADHD به احتمال بیشتری دچار اختلالات افسردگی، اضطرابی، سومصرف مواد و پرخوری می‌شوند و همه این اختلالات با رفتار صحیح با فرد مبتلا قابل پیشگیری است.
منابع:
3 پاسخ
من متوجه سوالتون نشدم از اونجایی که من خارج از ایران زندگی می کنم معنی بعضی کاملتون نمی‌دونم
از بیرمن رفتن خوشم میاید
حالا چیکار کنم
ممنون