وب‌سایت Webmd گزارش می‌دهد که 43 درصد از بزرگسالان از اثرات نامطلوب استرس بر سلامتی رنج می‌برند؛ همچنین 75 تا 90 درصد از کل ویزیت‌های مطب پزشکان مرتبط با استرس هستند. وب‌سایت Mcleanhospital نیز نقل میکند که 77 درصد از مردم احساس استرس می‌کنند؛ این استرس تا حدودی بر سلامت جسمی آن‌ها تاثیر می‌گذارد. این آمار و ارقام تاثیر استرس بر بدن را نشان می‌دهند. ما در این مقاله می‌خواهیم در این مورد بیشتر صحبت کنیم.
استرس چیست؟
Stress can be defined as the feeling of being overwhelmed or unable to cope with mental or emotional pressure.
ترجمه: استرس را می‌توان به‌عنوان احساس غرق‌شدن یا ناتوانی در مقابله با فشار روانی یا عاطفی تعریف کرد. Healthline
به گزارش همین وب‌سایت، مطالعه‌ای در سال 2015 انجام شد که نشان می‌داد 59 درصد از بزرگسالان گزارش داده‌اند که سطح بالایی از استرس را تجربه کرده‌اند.
ما در بخش استرس و اضطراب وب‌سایت در مورد انواع استرس و تاثیرات آن توضیح داده‌ایم که می‌توانید با مراجعه به این بخش اطلاعات بیشتری به دست آورید.
استرس و اضطراب با بدن چه میکند؟
استرس تاثیرات مختلفی روی بدن دارد که در اینجا مهم‌ترین آن‌ها را بررسی می‌کنیم:
1_ تاثیر استرس بر خواب
استرس طولانی‌مدت می‌تواند باعث اختلال در خواب شود و سطح انرژی شما را به‌شکل قابل‌توجه‌ای پایین بیاورد. یک مطالعه درباره تاثیر استرس بر خواب روی 7000 نفر بزرگسال شاغل انجام شد که نشان می‌داد خستگی با استرس کار مرتبط است.
استرس باعث بروز اختلالات خواب از جمله بی‌خوابی می‌شود؛ مثلاً مطالعه‌ای در سال 2018 نشان داد که نگرانی و نشخوار فکری مرتبط با استرس می‌تواند منجر به بروز اختلال خواب شود و خطر ابتلا به بی‌خوابی را افزایش دهد.
البته در حالی که کاملاً واضح است استرس می‌تواند خواب را مختل کند، اما هر کسی که با استرس دست و پنجه نرم میکند، لزوماً مبتلا به اختلالات خواب نمی‌شود.
عوارض اختلالات خواب ناشی از استرس عبارت هستند از:
- تضعیف سیستم ایمنی بدن با کاهش سلول‌های ایمنی مثل لنفوسیت‌های T
- افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن مثل دیابت و کاهش سلول‌های کشنده طبیعی (NK cells)
- بی‌ثباتی عاطفی و بروز اختلال در قشر پیش‌پیشانی مغز
- عدم تعادل در هورمون شادی و استرس (افزایش کورتیزول و کاهش دوپامین و سروتونین)
برای درمان اختلالات خواب ناشی از استرس مثل بی‌خوابی می‌توانید یک روتین منظم برای شب‌ها قبل از خواب در نظر بگیرید یا از تکنیک‌های دیگری مثل عدم استفاده از لوازم الکترونیکی قبل از خواب، برنامه خواب منظم یا نوشتن استفاده کنید.
2_ تاثیر استرس بر کاهش بهره‌وری و تمرکز
زمانی که استرس در بدن افزایش می‌یابد، بدن کورتیزول بیشتری تولید میکند. هورمون کورتیزول روی قشر پیش‌پیشانی مغز که همان بخش کنترل تمرکز و حافظه است، تاثیر می‌گذارد؛ در نتیجه فرد توانایی کمتری در یادگیری و حفظ اطلاعات دارد و میزان حواس‌پرتی او افزایش می‌یابد.
استرس می‌تواند با تاثیر بر تمرکز و یادگیری، مشکلات حافظه را به‌همراه آورد.
استرس همچنین می‌تواند روی بخش هیپوکامپ مغز که مربوط به حافظه بلندمدت است، تاثیر بگذارد. در این صورت فرآیند رمزگذاری و بازیابی اطلاعات در مغز دچار اختلال می‌شود و فرد نمی‌تواند مطالب مختلف را به‌صورت عمیق و بلندمدت یاد بگیرد.
از آنجا که استرس باعث کاهش دوپامین و سروتونین می‌شود، انگیزه فرد برای یادگیری نیز کاهش می‌یابد. در این وضعیت عملکرد خلاقانه مغز به‌حالت بقا تغییر پیدا میکند؛ این یعنی فرد به‌جای تفکر خلاقانه، فقط به‌دنبال راهی جهت کاهش استرس خود می‌گردد.
شما می‌توانید برای درمان کاهش تمرکز ناشی از استرس به اندازه کافی آب بنوشید یا خوراکی‌های حاوی امگا 3 و آنتی‌اکسیدان میل کنید. اقداماتی مثل خواب باکیفیت، ورزش‌های منظم به‌خصوص تمرینات هوازی و استفاده از استراتژی‌های شناختی رفتاری می‌توانند تاثیرگذار باشند و جلوی تاثیرات بیش‌از‌اندازه استرس بر تمرکز را بگیرند.
3_ تاثیر استرس بر پوست
تاثیر استرس بر پوست به‌قدری است که باعث افزایش حملات آکنه می‌شود. یکی از دلایل این اتفاق می‌تواند تمایل افراد نسبت به لمس پوست صورت در زمان استرس باشد. در این صورت باکتری‌های روی پوست گسترش پیدا می‌کنند و فرد مشکلاتی از جمله آکنه را تجربه میکند.
یک مطالعه روی 94 نوجوان انجام شد که نشان می‌داد سطح استرس بالا باعث ایجاد آکنه به‌خصوص در پسران می‌شود.
البته آکنه تنها عارضه پوستی بر اثر استرس نیست؛ استرس می‌تواند زمینه مشکلات پوستی دیگر از جمله کیسه‌های زیر چشم، خشکی پوست، بثورات، چین‌و‌چروک یا فلاشینگ را به‌وجود آورد.
استرس به‌روش‌های مختلفی می‌تواند روی پوست تاثیر بگذارد، از جمله:
- ترشح آدرنالین و کورتیزول
- تضعیف سیستم ایمنی بدن
- بدترکردن اوضاع بیماری‌های پوستی
- ایجاد سبک زندگی ناسالم
برای هر یک از بیماری‌های پوستی ناشی از استرس، راهکار‌های درمانی مختلفی وجود دارد؛ مثلاً در صورت ابتلا به کیسه‌های زیر چشم می‌توانید از راهکار‌های درمانی مثل لیزر درمانی یا تزریق فیلر استفاده کنید. برخی راهکار‌های روانشناسی نیز مثل شرکت در جلسات شناختی رفتاری، ذهن آگاهی یا فعالیت‌های ورزشی مثل یوگا می‌توانند به شما در درمان ریزش موی ناشی از استرس کمک کنند.
4_ تاثیر استرس بر مو
استرس باعث ایجاد بیماری‌هایی مختلفی می‌شود؛ از جمله:
- تلوژن افلوویم: تلوژن افلوویم باعث ورود تعداد زیادی از فولیکول‌های مو به فاز استراحت و در نتیجه افزایش ریزش مو می‌شود. دلایل مختلفی باعث ایجاد این عارضه می‌شوند که از جمله آن‌ها می‌توان به تغییرات هورمونی، استرس شدید یا تغذیه نامناسب اشاره کرد.
- آلوپسی آره‌آتا: سیستم ایمنی بدن در آلوپسی آره‌اتا فولیکول‌های مو را به‌عنوان یک تهدید شناسایی و سپس به آن‌ها حمله میکند. این عارضه منجر به ریزش موی سکه‌ای و ناگهانی در قسمت سر و دیگر نواحی بدن می‌شود.
- تریکوتیلومانیا: تریکوتیلومانیا یک اختلال روانشناختی است که فرد در آن به‌صورت وسواسی و کنترل‌نشده شروع به کندن مو‌های خود میکند. او علاوه‌بر مو‌های سر، ممکن است مو‌های نواحی دیگر بدن از جمله مژه‌ها یا ابرو‌ها را در پاسخ به استرس، اضطراب یا تنش‌های درونی بکند.
وب‌سایت Cleveland Clinic درباره تاثیر استرس بر مو گزارش می‌دهد که 7 میلیون نفر در ایالات متحده مبتلا به آلوپسی آره‌آتا هستند که 20 درصد این آمار فقط مربوط به کودکان است.
شما با استفاده از تکنیک‌های تمدد اعصاب مثل مدیتیشن، تغذیه سالم (مواد غذایی سرشار از بیوتین، آهن، ویتامین D، زینک، پروتئین و امگا 3)، ماساژ سر، مراقبت‌های اصولی از مو‌ها مثل استفاده از شامپو‌های فری‌سولفات، مصرف دارو‌هایی مثل ماینوکسیدیل و روان‌درمانی می‌توانید ریزش موی ناشی از استرس را درمان کنید.
5_ تاثیر استرس بر چاقی و اضافه وزن
استرس به‌روش‌های مختلفی از جمله تاثیرات روانی، تغییرات هورمونی و متابولیسمی یا فشار‌های اجتماعی و فرهنگی می‌تواند باعث ایجاد استرس شود.
تاثیر استرس بر چاقی زنان و مردان متفاوت است؛ مثلاً به گزارش Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism، زنان بر اثر استرس چربی دور شکم بیشتری نسبت به مردان دارند.
مردان نیز در مواقع استرس به‌دلیل کاهش سطح تستوسترون دچار کاهش سوخت و ساز بدن می‌شوند و کاهش حجم عضلانی را تجربه می‌کنند؛ این فرآیند به‌صورت غیرمستقیم روی افزایش وزن آن‌ها تاثیر دارد.
استرس ناشی از چاقی عوارض مختلفی را به‌همراه دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به اختلالات روانی، اختلالات متابولیک، مشکلات خواب، مشکلات هورمونی و ضعف سیستم ایمنی بدن اشاره کرد.
شما با راهکار‌هایی مثل بهبود وضعیت خواب، تغذیه سالم (مواد مغذی حاوی تریپتوفان، منیزیم و اسید‌های چرب امگا 3)، انجام ورزش‌هایی مثل تمرینات هوازی، دریافت حمایت اجتماعی و روان‌درمانی می‌توانید جلوی چاقی بر اثر استرس را بگیرید.
6_ تاثیر استرس بر پریود
استرس می‌تواند با تاثیر بر محور هیپوتالاموس-هیپوفیز-آدرنال (HPA) و هیپوتالاموس-هیپوفیز-گنادال (HPG) منجر به ایجاد اختلال شود و بر چرخه پریود تاثیر منفی بگذارد.
استرس می‌تواند پریود را بین 3 تا 7 روز عقب بیندازد و گاهی اوقات حتی باعث قطع یک دوره پریودی شود.
مطالعه‌ای توسط وب‌سایت People Management منتشر شد که نشان می‌داد 87 درصد از زنان به‌دلیل پریود، استرس و اضطراب زیادی را در محل کار خود تجربه می‌کنند. آن‌ها حتی قبل از قاعدگی نیز دچار استرس شدیدی می‌شوند.
از جمله انواع تاثیر استرس بر پریود عبارت هستند از:
- لکه‌بینی: بدن طی چرخه تخمک‌گذاری پروژسترون (هورمونی تثبیت‌کننده اندومتر) ترشح میکند. با جلوگیری از تخمک‌گذاری بر اثر استرس، سطح پروژسترون بدن خانم‌ها پایین می‌آید و دیواره رحم ناپایدار می‌شود؛ در این شرایط ممکن است فرد دچار مشکلاتی از جمله لکه‌بینی شود.
- جریان غیرعادی قاعدگی: استروژن باعث ضخیم‌ترشدن دیواره رحم می‌شود، آن را تثبیت میکند و جلوی خون‌ریزی را می‌گیرد. زمانی که استروژن بدن نسبت به پروژسترون افزایش یابد، دیواره رحم بیش‌از‌اندازه رشد کرده و باعث ریزش اندومتر می‌شود. در این شرایط ممکن است خون‌ریزی زیادی را تجربه کنید.
- فاصله طولانی بین دوره پریودی: استرس باعث افزایش سطح هورمون پرولاکتین در بدن می‌شود. در اثر افزایش این هورمون، تخمک‌گذاری انجام نمی‌شود و پریودی به تعویق می‌افتد.
- چرخه قاعدگی نامنظم و غیرقابل پیش‌بینی: در صورت به هم ریختن سطح هورمون‌های استروژن و پروژسترون، در شدت و زمان دوره پریودی اختلالاتی به‌وجود می‌آید.
- قطع پریود: بر اثر کاهش چربی زیاد به‌واسطه استرس، بدن استروژن کمی ترشح میکند و قاعدگی عقب می‌افتد. این مشکل بیشتر دامن‌گیر زنانی می‌شود که اختلالات تغذیه‌ای دارند.
راهکار‌هایی مثل حفظ وزن، داشتن رزِم غذایی متعادل، نوشیدن آب زیاد، داشتن خواب کافی، شناخت چرخه‌های قاعدگی خود، نظارت بر دوره قاعدگی با اپلیکیشن‌هایی مثل Clue، رعایت بهداشت قاعدگی و استفاده از تکنیک‌های کاهش استرس مثل مدیتیشن، آرام‌سازی عضلانی یا انجام حرکات یوگا به شما در درمان اختلال پریود ناشی از استرس کمک می‌کنند.
7_ تاثیر استرس بر زایمان
اضطراب پس از زایمان نه‌تنها دامن‌گیر مادران می‌شود، بلکه گاهی اوقات روی وضعیت ذهنی پدرها هم تاثیر می‌گذارد. این اضطراب به نگرانی‌های بعد از تولد فرزند اشاره دارد. افرادی که اختلال PTSD دارند، بیشتر در معرض این عارضه هستند.
این استرس علائم مختلفی از جمله ناتوانی در حفظ آرامش، اختلال در خواب، تحریک‌پذیری یا کنترل‌گری بیش از انداره دارد و به‌دلایلی مثل تغییرات هورمونی بعد از زایمان، کمبود خواب، احساس مسئولیت زیاد یا تجربه اتفاق استرس‌زا به‌وجود می‌آید.
خوشبختانه شما می‌توانید با مصرف دارو‌هایی مثل مهارکننده‌های انتخابی باجذب سروتونین (SSRI) مانند سرترالین این اضطراب را درمان کنید. پیشنهاد می‌دهیم که پس از زایمان در کلاس‌های شناختی رفتاری (CBT) هم شرکی داشته باشید تا تاثیر استرس بر زندگی خود و فرزندتان را به حداقل برسانید.
8_ تاثیر استرس بر سردرد
استرس می‌تواند باعث ایجاد درد در ناحیه سر، صورت و گردن شود. مطالعه‌ای در سال 2015 انجام شد که نشان می‌داد افزایش استرس باعث افزایش شدت سردرد در ماه می‌شود. مطالعه‌ای دیگر روی 172 سرباز در کلینیک سردرد موردبررسی قرار گرفت که طی آن محقق‌ها متوجه شدند 67 درصد از سربازان به‌دلیل استرس دچار سردرد شده بودند.
البته تنها دلیل سردرد استرس نیست. این عارضه می‌تواند دلایل مختلف دیگری از جمله کمبود خواب، رژیم غذایی نامناسب، مصرف الکل یا تغییرات هورمونی به‌همراه داشته باشد.
سردرد ناشی از استرس انواع مختلفی دارد که آن‌ها را در این جدول بررسی می‌کنیم:
| نوع سردرد | توضیحات |
| سردرد‌های تنشی | این سردرد به‌صورت دردی مبهم و فشاری در قسمت پیشانی، پشت سر یا شقیقه‌ها ایجاد می‌شود و دلیل آن تاثیر استرس بر انقباض عضلات سر، گردن و شانه‌ها است. |
| میگرن | میگرن از جمله انواع سردردهاست که معمولاً در یک طرف سر اتفاق می‌افتد و موجب حساسیت به نور و صدا می‌شود. |
| سردرد ناشی از افسردگی | سردرد ناشی از افسردگی معمولاً با احساس سنگینی در سر همراه است که شدت آن صبح‌ها افزایش می‌یابد. |
9_ تاثیر استرس بر رابطه جنسی
بسیاری از افراد در طول دوره استرس تغییراتی را در میل جنسی خود تجربه می‌کنند. یک مطالعه کوچک سطح استرس 30 نفر را بررسی و سپس سطح برانگیختگی جنسی آن‌ها را بعد از تماشای یک فیلم شهوانی اندازه‌گیری کرد. افرادی که دچار استرس مزمن بودند، در مقابل افرادی که استرسی نداشتند، برانگیختگی جنسی کمتری را تجربه کردند.
مطالعه‌ای دیگر در سال 2021 در مورد تاثیر همه‌گیری بیماری کرونا بر سلامت باروری زنان انجام شد که نشان می‌داد 45 درصد از بیش از 1000 زن، کاهش میل جنسی را به‌دلیل استرس گزارش کرده‌اند.
اما علائم اضطراب جنسی چیست؟ این اضطراب علائم مختلفی مثل ترس از صمیمیت با شریک عاطفی، افکار انتقادی در مورد خود، ضربان قلب، رفتار‌های اجتنابی مثل پرهیز از لمس شریک عاطفی یا کاهش میل جنسی را در پی دارد.
شما برای درمان ابتدا باید محرک‌هایی را که باعث بروز اضطراب جنسی می‌شوند، بشناسید و با تکنیک‌هایی مثل صحبت با شریک جنسی، بیان علایق خود به طرف مقابل، اولویت قراردادن رابطه عاطفی و شناخت نواحی اروژن (نواحی حساس برای تحریک جنسی) نسبت به درمان اقدام کنید.
شما با ماساژ گردن و شقیقه‌ها، استفاده از کمپرس گرم روی شانه و گردن یا کمپرس سرد روی پیشانی، کاهش نور و صدا، انجام ورزش‌هایی مثل یوگا، مدیریت استرس مثل نوشتن احساسات در دفترچه و خواب کافی و منظم بین 7 تا 9 ساعت می‌توانید سردرد ناشی از استرس را برطرف کنید.
10_ تاثیر استرس بر افسردگی
مطالعه‌ای روی 816 زن که به افسردگی مزمن مبتلا بودند، نشان داد شروع افسردگی به شکل قابل‌توجه‌ای با استرس حاد در ارتباط است.
استرس طولانی مدت می‌تواند باعث ایجاد تغییراتی در محل هیپوتالاموس-هیپوفیز-آدرنال (HPA) شود. از دیگر تاثیرات استرس می‌توان به افزایش التهاب در مغز و کاهش تولید انتقال‌دهنده‌های عصبی اشاره کرد که در نهایت مشکلاتی مثل کاهش انگیزه و بروز علائم افسردگی را در پی دارد.
استرس همچنین می‌تواند باعث افزایش فعالیت بخش آمیگدال در مغز شود. این بخش وظیفه پردازش ترس و احساسات منفی را بر عهده دارد؛ بنابراین با پرکارشدن آمیگدال، فرد احساس اضطراب، نگرانی و افسردگی بیشتری خواهد کرد.
بر اثر استرس، بخش هیپوکامپ مغز نیز تحلیل می‌رود، این بخش از مغز نیز احساسات را تنظیم میکند.
وقتی دچار افسردگی می‌شوید، توانایی خود در پاسخ به اتفاقات استرس‌زا را از دست می‌دهد و انگیزه کمتری برای غلبه بر چالش‌های زندگی دارد. علاوه بر این خستگی و بی‌حوصلگی مداوم ناشی از افسردگی باعث می‌شود تمایل کمتری برای حل مشکلات خود داشته باشید.
شما می‌توانید با راهکار‌هایی مثل تغذیه مناسب (مواد غذایی سرشار از پروتئین، امگا 3، منیزیم و دیگر مواد مغذی)، خواب کافی، قرارگرفتن در دایره اجتماعی افراد مثبت، تاثیر استرس بر افسردگی را به حداقل برسانید.
11_ تاثیر استرس بر تعریق زیاد
استرس زیاد می‌تواند باعث ایجاد تعریق بیش‌از‌اندازه به‌خصوص در ناحیه گردن شود. پزشکان این عارضه را با نام “هایپرهیدروزیس” می‌شناسند. این عارضه 2 نوع مختلف دارد که عبارت هستند از»
- هایپرهیدروزیس اولیه: به‌واسطه فعالیت بیش‌از‌اندازه سیستم عصبی سمپاتیک به‌وجود می‌آید.
- هایپرهیدروزیس ثانویه: بر اثر استرس یا عوامل خارجی مثل بیماری‌های متابولیکی مانند دیابت به‌وجود می‌آید.
در واقع زمانی که استرس باعث فعال‌شدن حالت جنگ و گریز در بدن می‌شود، آدرنالین و نورآدرنالین ترشح میکند. این هورمون‌ها روی غدد عرق تاثیر می‌گذارند و باعث تعریق در نواحی خاصی از بدن از جمله صورت، گردن و کف دست می‌شوند.
شما می‌توانید با تمرینات مدیتیشن یا یوگا، استفاده از ضدتعریق‌های حاوی آلومینیوم کلراید، پوشیدن لباس‌های ضخیم یا استفاده از دارو‌های ضدتعریق این مشکل را برطرف کنید.
12_ تاثیر استرس بر بدن و بیماری‌ها
اگر فکر می‌کنید که بیش‌از‌اندازه در حال جدال با بیماری‌ها هستید، شاید استرس دلیل آن باشد. استرس می‌تواند بر سیستم ایمنی بدن تاثیر بگذارد. استرس در واقع بر طیف گسترده‌ای از عملکرد‌های بدن از جمله بهبود زخم یا توانایی مبارزه با عفونت‌ها تاثیر می‌گذارد.
استری می‌تواند پدیدآورنده بیماری‌های مختلفی باشد، از جمله:
- فشار خون بالا: به‌دلیل فعال‌شدن سیستم سمپاتیک و افزایش ضربان قلب و فشار خون
- آریتمی قلبی: بی‌نظمی در ضربان قلب به‌دلیل افزایش سطح آدرنالین در بدن
- ضعف سیستم ایمنی: سرکوب‌شدن سلول‌های ایمنی بر اثر استرس و افزایش خطر ابتلا به عفونت‌هایی مثل آنفولانزا
- سندروم روده تحریک‌پذیر (IBS): ایجاد تغییراتی در عملکرد روده، اسپاسم عضلات روده و افزایش علائم IBS مثل نفخ بر اثر استرس
- زخم معده و ریفلاکس: تاثیر استرس بر افزایش اسید معده و کاهش جریان خون در دستگاه گوارش
- دیابت نوع 2: افزایش سطح کورتیزول و گلوکز خون و خطر ابتلا به دیابت نوع 2
- اختلالات تیروئیدی: اختلال در غده تیروئید و کم کاری یا پرکاری تیروئید
شما باید با تکنیک‌های تمدد اعصاب مثل مدیتیشن شدت تاثیرات استرس بر بدن خود را کاهش دهید. مراجعه به پزشک و استفاده از دارو‌های مختص بیماری خود نیز راهکاری اصولی و بهتر برای درمان است.
عوارض استرس طولانی‌مدت بر بدن چیست؟
در صورتی که زمان زیادی را درگیر استرس هستید و اقدامی برای ر‌هایی از این وضعیت انجام نمی‌دهید، باید منتظر عوارض ناشی از آن باشید که عبارت هستند از:
- کمردرد: افزایش تنش در قسمت ستون فقرات و تغییر الگو‌های حرکتی که باعث درد مزمن در ناحیه کمر می‌شوند.
- تنش‌های عضلانی: فعال‌شدن سیستم عصبی سمپاتیک و ترشح بیشتر کورتیزول که باعث انقباض طولانی‌مدت عضلات می‌شوند.
- تشدید بیماری‌های انسدادی ریه: افزایش التهاب سیستمیک و تحریک مسیر‌های عصبی مرتبط با انقباض راه‌های هوایی که منجر به تشدید بیماری‌های انسدادی ریه می‌شوند
- افزایش خطر ابتلا به بیماری‌هایی مثل سکته مغزی یا حمله قلبی: افزایش فشار خون، التهاب عروق و اختلال در عملکرد اندوتلیال که جزء عوامل اصلی در بروز عوارضی از جمله سکته‌های مغزی یا حملات قلبی هستند.
- سلامت روان نامتعادل: استرس مزمن سطح کورتیزول را افزایش و سطح دوپامین و سروتونین در بدن را کاهش می‌دهد و باعث اختلال افسردگی و اضطراب و اختلالات شناختی می‌شود.
- سبک زندگی نامطلوب: استرس می‌تواند باعث افزایش حالات افسردگی و کاهش حالاتی مثل شادی شود؛ بنابراین سبک زندگی‌تان را مختل میکند.
کلام آخر
تاثیر استرس بر بدن بسیار زیاد است. استرس می‌تواند بر ارگان‌های مختلف بدن از جمله قلب، تنفس، مغز و گوارش تاثیر بگذارد. شما باید به فکر استفاده از تکنیک‌های تمدد اعصاب جهت کاهش استرس باشید و با راهکار‌های درمانی مختص بیماری خود از تاثیرات این عارضه بر بدن جلوگیری کنید. در این زمینه پیشنهاد می‌دهیم که حتماً از یک روان‌درمانگر و پزشک متخصص بیماری خود کمک بگیرید. روان‌شناس‌ها می‌توانند در مراحل درمان کنارتان باشند و با آموزش تکنیک‌های اصولی تمدد اعصاب جلوی تشدید استرس را بگیرند.
