وب‌سایت Clevelandclinic گزارش می‌دهد احتمال شیوع اختلال استرس حاد (Acute Stress Disorder یا ASD) بعد از یک اتفاق ناگوار بین ۶ تا ۳۳ درصد است. به نقل از همین وب‌سایت، اختلال ASD در عرض یک ماه بعد از تجربه یک اتفاق آسیب‌زا مثل بلای طبیعی یا حمله رخ می‌دهد و ارتباط نزدیکی با اختلال PTSD (استرس بعد از سانحه) دارد. پزشکان این اختلال را به‌عنوان یک وضعیت آسیب‌زای روانی کوتاه‌مدت می‌شناسند. ما در این مقاله می‌خواهیم درباره استرس حاد، علائم، دلایل و راه‌های درمان آن بیشتر صحبت کنیم.
استرس حاد چیست؟
In the weeks after a traumatic event, you may develop an anxiety disorder called acute stress disorder (ASD). ASD typically occurs within one month of a traumatic event. It lasts at least three days and can persist for up to one month. People with ASD have symptoms similar to those seen in post-traumatic stress disorder (PTSD).
ترجمه: ممکن است هفته‌ها بعد از یک رویداد آسیب‌زا دچار اختلال اضطرابی به نام اختلال استرس حاد (ASD) شوید. این اختلال معمولاً در عرض یک ماه پس از وقوع تروما شروع می‌شود و حداقل سه روز ادامه دارد؛ البته شاید تا یک ماه هم طول بکشد. افرادی که به ASD مبتلا هستند، علائمی مشابه با اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) را تجربه می‌کنند. Healthline
انجمن روان‌پزشکی آمریکا برای اولین بار در سال ۱۹۹۴ اختلال استرس حاد را به‌عنوان یک اختلال شناخته‌شده در زمینه سلامت روان در ویرایش چهارم راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-IV) طبقه‌بندی کرد. این یعنی ASD به‌طور رسمی در منابع معتبر پزشکی و روانشناسی ثبت‌شده و پزشکان می‌توانند بر اساس معیارهای مشخصی، این اختلال را در مراجع‌های خود تشخیص دهند و برای درمان آن برنامه‌ریزی کنند.
درصد ابتلای افراد به ASD بر اساس نوع تروما یا اتفاق آسیب‌زا متفاوت است؛ مثلاً به گزارش Clevelandclinic، بازماندگان حوادث یا بلایای طبیعی میزان کمتری از ASD را در مقابل بازمندگان خشونت یا حملات و تیراندازی‌ها تجربه می‌کنند.
اختلال استرس حاد یک نوع واکنش روانی در برابر تروماها یا اتفاقات آسیب‌زا است که فرد را دچار اختلالات روانی و عاطفی می‌کند. این اختلال معمولاً به‌دلیل تجربه‌های تهدیدآمیز به‌وجود می‌آید، مثل:
- بلایای طبیعی مانند گردباد، آتش‌سوزی یا سیل
- تجاوز جنسی
- حمله فیزیکی
- توهین کلامی
- صدمه بدنی یا مرگ
- تصادفات جدی مانند تصادف رانندگی
- تجربه یک آسیب شدید یا بیماری ناگهانی
- جنگ
اختلال استرس حاد می‌تواند فرد را در هر مرحله‌ای از زندگی (کودکی، نوجوانی یا بزرگسال) تحت تأثیر قرار دهد.
تفاوت اختلال استرس حاد و PTSD چیست؟
تفاوت بین اختلال استرس حاد و PTSD در میزان ماندگاری علائم است. استرس حاد شامل مجموعه‌ای از واکنش‌های استرسی می‌شود که بین ۳ تا ۴ روز بعد از یک اتفاق آسیب‌زا رخ می‌دهد؛ بنابراین اگر این واکنش‌ها بیشتر از ۴ هفته طول بکشند، شاید دچار اختلال PTSD شده باشید.
در واقع ASD نوعی اختلال استرس کوتاه‌مدت است؛ اما PTSD می‌تواند ماه‌ها یا حتی سال‌ها طول بکشد و علائم آن شدیدتر و مزمن‌تر باشد.
تفاوت بین اختلال سازگاری و اختلال استرس حاد چیست؟
اختلال سازگاری (Adjustment Disorder) و اختلال استرس حاد ۲ نوع اختلال روانی در پاسخ به اتفاقات استرس‌زا هستند، اما تفاوت‌هایی هم با یکدیگر دارند.
اختلال سازگاری زمانی اتفاق می‌افتد که فرد به یک اتفاق ناگوار مانند از دست دادن شغل یا پایان یک رابطه واکنش نشان می‌دهد؛ در این وضعیت، علائم احساسی و عاطفی او معمولاً شدیدتر از آن چیزی است که انتظار می‌رود.
اما در ASD، اتفاق استرس‌زا معمولاً خیلی شدیدتر و تروماتیک‌تر است؛ مثل تجاوز جنسی یا زنده ماندن در یک حمله؛ به عبارت دیگر، اتفاقاتی که منجر به بروز این اختلال می‌شوند، شدت و تأثیر بیشتری نسبت به اختلال سازگاری روی فرد دارند.
دلایل اختلال حاد چیست؟
دلایل مختلفی باعث بروز اختلال حاد می‌شوند که برخی از آنها را به‌صورت علمی بررسی می‌کنیم:
1_ رویدادهای تروماتیک
به تجربیات شدید و تهدیدکننده‌ای که می‌توانند به‌صورت مستقیم یا غیرمستقیم بر زندگی فرد تأثیر بگذارند، رویدادهای تروماتیک می‌گویند. در این وضعیت، فرد یک رویداد تروماتیک مانند جنگ، تجاوز جنسی، تصادف شدید یا بلای طبیعی را تجربه می‌کند. در این زمینه مطالعه‌ای در Psychological Medicine منتشر شد که نشان می‌دهد ۷۰ درصد از بزرگسالان در طول زندگی خود حداقل یک بار رویدادهای تروماتیک را تجربه کرده‌اند که از بین آنها حدود ۲۰ درصد به اختلال استرس حاد مبتلا هستند.
2_ عوامل روانی
افرادی با ویژگی‌های شخصیتی خاص مانند اضطراب بالا یا عدم اعتماد به نفس، بیشتر در معرض ASD هستند. نحوه پاسخ این افراد به استرس و تکنیک‌هایی که برای مقابله با آن استفاده می‌کنند، می‌تواند بر شدت علائم بیفزاید.
3_ عوامل اجتماعی
شرایط اجتماعی و اقتصادی مانند فقر یا عدم دسترسی به خدمات بهداشتی می‌تواند شدت استرس ASD را افزایش دهد. به همین منظور پزشکان توصیه به داشتن شبکه‌های حمایتی قوی مثل خانواده یا دوستان می‌کنند. در همین زمینه مطالعه‌ای در مجله Social Science & Medicine انجام شد که نشان می‌داد داشتن حمایت اجتماعی قوی می‌تواند به‌شکل قابل‌توجهی شدت علائم ASD را کاهش دهد. در واقع افرادی که از حمایت اجتماعی برخوردارند، کمتر در معرض ASD قرار دارند.
4_ سابقه خانوادگی
در صورت وجود سابقه اختلالات روانی در افراد خانواده، احتمال بروز این اختلال افزایش پیدا می‌کند. به نقل از مطالعه‌ای در American Journal of Psychiatry، افرادی که سابقه خانوادگی اختلالات اضطرابی دارند، ۲ برابر بیشتر از دیگران در معرض ابتلا به ASD هستند. تحقیقی دیگر در مجله Archives of General Psychiatry نشان می‌داد که ۳۰ تا ۴۰ درصد از اختلالات اضطرابی مثل ASD به عوامل ژنتیکی مربوط هستند.
5_ نقص در مهارت‌های مقابله‌ای
افرادی که مهارت‌های مقابله‌ای ندارند، شاید نتوانند به‌خوبی با رویدادهای استرس‌زا یا فشارهای روانی کنار بیایند؛ بنابراین احتمال اینکه دچار ASD شوند، بیشتر است. در این زمینه تحقیقی در Journal of Anxiety Disorders منتشر شد که نشان می‌داد افرادی که به مهارت‌های مقابله‌ای مسلط نیستند، احتمال بروز اختلال ASD در آنها تا ۵۰ درصد نسبت به دیگران بیشتر است.
6_ تجربیات دوران کودکی
تجربه‌های منفی در دوران کودکی مثل سوءاستفاده، بی‌توجهی یا نداشتن حمایت عاطفی می‌تواند منجر به بروز ASD شود. تحقیقی که در مجله Child Abuse & Neglect انجام شد، نشان می‌داد کودکانی که تجربه سوءاستفاده یا بی‌توجهی دارند، ۲ تا ۳ برابر نسبت به دیگران به انواع اختلالات روانی از جمله ASD مبتلا می‌شوند.
7_ عوامل فرهنگی
فرهنگ و باورهای اجتماعی تأثیر زیادی بر نحوه واکنش ما بر تروماها یا اتفاقات استرس‌زا دارند. در بعضی از فرهنگ‌ها، ممکن است درخواست کمک یا ابراز احساسات از طرف افراد کمتر پذیرفته شود؛ بنابراین احتمال ابتلا به ASD افزایش پیدا می‌کند. تحقیقی که در مجله Cultural Diversity and Ethnic Minority Psychology انجام شد نشان می‌داد افرادی که در فرهنگ‌هایی با تابوهای اجتماعی نسبت به ابراز احساسات زندگی می‌کنند، بیشتر در معرض ASD هستند.
8_ عوامل محیطی
افرادی که در مناطقی با خطرات زیاد مثل مناطق جنگی زندگی می‌کنند، بیشتر در معرض اختلال استرس حاد هستند. در این زمینه مطالعه‌ای در Environmental Health Perspectives منتشر شد که نشان می‌داد افراد ساکن در مناطقی با خطرات زیاد تا ۱.۵ درصد بیشتر از دیگران به استرس حاد مبتلا می‌شوند.
علائم استرس حاد چیست؟
قبلا درباره علائم استرس به طور مفصل صحبت کرده‌ایم. علائم استرس حاد خود را به شکل‌های مختلفی نشان می‌دهد:
| علائم جسمی | علائم عاطفی | علائم شناختی | علائم رفتاری |
| احساس ناتوانی و خستگی مداوم | احساس نگرانی و ترس مداوم | دشواری در توجه به کارها | دوری از مکان‌ها یا افراد یادآور حادثه |
| مشکلات در خوابیدن یا خواب‌آلودگی | احساس ناامیدی و بی‌ارزشی | یادآوری مکرر وقایع آسیب‌زا | استفاده از الکل یا مواد مخدر برای فرار از احساسات |
| دردهای غیرقابل توضیح در بدن | تحریک‌پذیری و احساس خشم | کاهش تعاملات اجتماعی
|
|
| افزایش ضربان قلب و احساس تپش | مسئولیت یا گناه نسبت به اتفاقات | ||
| افزایش یا کاهش ناگهانی در اشتها | |||
| احساس انرژی کم یا بیش از حد |
عوارض استرس حاد چه هستند؟
مهم‌ترین عارضه استرس حاد در صورت عدم کنترل، ابتلا به اختلال PTSD است. در واقع اگر نتوانید این اختلال را درمان کنید، به PTSD مبتلا می‌شوید.
برخی از عوارض دیگر این استرس عبارت هستند از:
1_ فعال شدن سیستم عصبی خودمختار
سیستم عصبی خودمختار (ANS) بدن در زمان مواجهه با اتفاق استرس‌زا فعال می‌شود. این سیستم ۲ بخش مختلف دارد:
- سیستم عصبی سمپاتیک: این سیستم بدن را در حالت جنگ یا گریز قرار می‌دهد.
- سیستم عصبی پاراسمپاتیک: این سیستم آرامش را به بدن باز می‌گرداند.
زمانی که دچار استرس حاد می‌شوید، سیستم عصبی سمپاتیک بر بدن غالب است و باعث بروز واکنش‌های جسمی از جمله ضربان قلب بالا، فشار خون زیاد یا تنش‌های عضلانی می‌شود.
2_ ترشح هورمون‌های استرس
بدن در زمان مواجهه با استرس هورمون‌هایی از جمله کورتیزول و آدرنالین ترشح می‌کند. این هورمون‌ها بدن را برای مقابله با تهدیدات آماده می‌کنند. اگر هورمون‌های استرس تحت تأثیر استرس حاد به‌طور مداوم ترشح شوند، فرد دچار مشکلات جسمی و روانی متعددی می‌شود. برای اطلاعات بیشتر می‌توانید به مقاله تاثیر استرس بر بدن مراجعه کنید.
3_ تغییرات در عملکرد مغز
زمانی که دچار استرس شدید می‌شوید، مغز در نواحی مرتبط با احساسات و حافظه تغییر می‌کند. در این حالت احتمال اینکه ناحیه هیپوکامپ (بخش مربوط به یادآوری و پردازش خاطرات) تحت تأثیر قرار گیرد و منجر به بروز آسیب‌هایی مثل مشکل در یادآوری یا پردازش تجربیات شود، وجود دارد.
استرس حاد چگونه تشخیص داده می‌شود؟
هیچ آزمایشی برای تشخیص استرس حاد وجود ندارد. روان‌درمانگر معمولاً بعد از ارزیابی روانی مراجعه‌کننده، این اختلال را در او تشخیص می‌دهد. در واقع پزشک طی جلسات در مورد سابقه پزشکی و سلامت روان مراجعه‌کننده سؤالاتی از او می‌پرسد.
پزشکان معمولاً از معیارهای راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی، ویرایش پنجم (DSM-5) برای تشخیص استرس حاد استفاده می‌کنند.
نحوه درمان اختلال استرس حاد
در مقاله کاهش استرس و اضطراب انواع روش‌های کاهش استرس را به شما معرفی کرده‌ایم. در این بخش نیز بهترین راه‌ها برای درمان اختلال استرس حاد را به شما معرفی می‌کنیم:
1_ ایجاد احساس امنیت
احساس امنیت بعد از تجربه یک رویداد استرس‌زا بسیار مهم است. دریافت حمایت از عزیزان و متخصص‌های آموزش‌دیده در طول رویداد استرس‌زا یا حتی بعد از آن می‌تواند بسیار سودمند باشد؛ بنابراین اگر می‌خواهید شدت علائم استرس حاد را به حداقل برسانید و از تأثیرات جدی آن بر بدن و روان خود جلوگیری کنید، با عزیزان و نزدیکان حمایتگر خود بیشتر ارتباط بگیرید.
2_ رژیم غذایی مناسب
مواد غذایی مناسب برای حفظ سلامت جسمانی و روانی بعد از تجربه اتفاقات بد را در این جدول بررسی می‌کنیم:
| نام خوراکی | نام مواد مغذی | نحوه تاثیرگذاری |
| ماهی چرب (مثل سالمون و ساردین) | اسیدهای چرب امگا-۳ | کاهش التهاب و بهبود خلق و خو |
| آجیل و دانه‌ها (مثل گردو و دانه چیا) | اسیدهای چرب سالم و منیزیم | بهبود عملکرد مغز و کاهش اضطراب |
| سبزیجات برگ سبز (مثل اسفناج و کلم) | فولات و آنتی‌اکسیدان‌ها | تولید سروتونین و کاهش استرس اکسیداتیو |
| میوه‌ها (مثل موز و توت‌فرنگی) | ویتامین C و فیبر | کاهش سطح هورمون استرس (کورتیزول) |
| غلات کامل (مثل برنج قهوه‌ای و جو دوسر) | کربوهیدرات‌های پیچیده و فیبر | تولید سروتونین و احساس آرامش |
| لبنیات (مثل ماست و شیر) | پروتئین و کلسیم | تولید مواد شیمیایی مغزی مانند دوپامین و سروتونین و کاهش استرس |
| چای سبز | آنتی‌اکسیدان‌ها و L-theanine | کاهش استرس، آرامش و بهبود عملکرد مغز |
| شکلات تلخ | آنتی‌اکسیدان‌ها و فلاونوئیدها | کاهش استرس اکسیداتیو و بهبود خلق و خو |
| زردچوبه | کورکومین | کاهش التهاب و بهبود خلق و خو |
| شکلات تلخ | آنتی‌اکسیدان‌ها | کاهش استرس اکسیداتیو |
شما باید بر اساس سن و نیاز بدن خود روزانه حدود ۷ تا ۹ ساعت بخوابید. تمرینات ورزشی مثل یوگا، پیاده‌روی، تمرینات قدرتی مانند وزنه‌برداری، دوچرخه‌سواری و رقص نیز برای مقابله با استرس حاد مناسب هستند.
راه‌های مختلفی برای درمان استرس حاد وجود دارد که برخی از مهم‌ترین آنها را بررسی می‌کنیم:
3_ درمان شناختی رفتاری (CBT)
درمان اصلی برای اختلال استرس حاد، روان‌درمانی یا همان گفتگو درمانی است. این روش درمان به‌عنوان یک نوع خاص از درمان شناختی-رفتاری (CBT) به نام CBT متمرکز بر Trauma (تروما) شناخته می‌شود که تأثیرات زیادی دارد. در این روش درمانی، پزشک راهنمایی‌هایی به شما ارائه می‌دهد، مثل:
- چگونه علائم را مدیریت کنید؟
- چگونه الگوهای فکری مشکل‌ساز را شناسایی کنید؟
- چگونه واکنش‌های بدن خود را در مقابل استرس حاد به حداقل برسانید؟
- چگونه خود را درمان کنید؟
در این روش درمانی به شیوه ایمن با منبع ترس خود مواجه می‌شوید؛ در واقع اغلب افراد مبتلا به ASD سعی می‌کنند تا از منبع ترس دور باشند؛ به همین دلیل نمی‌توانند یاد بگیرند که چطور با آن مواجه شوند. درمان‌گران CBT شما را تشویق خواهند کرد تا به‌آرامی با موقعیت‌هایی که باعث اضطراب‌تان می‌شوند، مواجه شوید و سعی کنید در این موقعیت‌ها بمانید تا نحوه کنار آمدن و مقابله با آنها را یاد بگیرید.
4_ دارودرمانی
دارودرمانی نیز روشی مؤثر برای درمان اختلال استرس حاد است؛ البته داروها را باید حتماً زیر نظر پزشک مصرف کنید. در این جدول بهترین داروها برای درمان اختلال استرس حاد را بررسی می‌کنیم:
| نام دارو | زیرمجموعه ها | نحوه تاثیرگذاری |
| داروهای ضد اضطراب | دیازپام (Valium)، لورازپام (Ativan) و کلونازپام (Klonopin) | کاهش اضطراب سریع |
| SSRIها (مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین) | فلوکستین (Prozac)، سرترالین (Zoloft) و سیتالوپرام (Celexa) | تنظیم سطح سروتونین در مغز و کاهش علائم اضطراب و افسردگی |
| SNRIها (مهارکننده‌های بازجذب سروتونین و نوراپی‌نفرین) | ونلافاکسین (Effexor) و دولوکستین (Cymbalta) | کاهش علائم اضطراب |
| داروهای ضد روان‌پریشی | آریپیپرازول (Abilify) یا ریسپریدون (Risperdal) | تنظیم خلق و خو و کاهش علائم اضطراب |
| داروهای خواب‌آور | زولپیدم (Ambien) | بهبود خواب |
5_ استفاده از تکنیک‌های آرام‌سازی
برخی از تکنیک‌های تمدد اعصاب نیز می‌توانند در کاهش استرس حاد مفید باشند. در اینجا بهترین تکنیک‌های تمدد اعصاب را توضیح می‌دهیم:
5.1_ تمرینات تنفس عمیق
در این تکنیک فرد با تمرکز بر تنفس، شدت استرس خود را کاهش می‌دهد. با تکنیک تنفس عمیق می‌توانید باعث آرامش سیستم عصبی بدن‌تان شوید.
- برای تمرین تنفس عمیق یک مکان آرام پیدا کنید و در آنجا دراز بکشید یا بنشینید.
- با بینی به‌مدت ۴ ثانیه نفس بکشید.
- ۷ ثانیه نفس خود را نگه دارید.
- به‌آرامی و از طریق دهان طی ۸ ثانیه نفس‌تان را خارج کنید.
- این تمرین را چند بار انجام دهید.
5.2_ مدیتیشن
مدیتیشن نیز با آرام‌سازی ذهن و دور کردن آن از افکار منفی، به ایجاد آرامش و کاهش استرس کمک می‌کند.
برای انجام مدیتیشن طبق این مراحل پیش بروید:
- مکانی آرام بیابید و در آنجا دراز بکشید یا بنشینید.
- چشم‌هایتان را ببندید و روی نفس کشیدن تمرکز کنید.
- با هر بار آمدن افکار به‌سراغ ذهنتان، فقط ناظر آنها (بدون قضاوت) باشید. شما در این حین می‌توانید دوباره تمرکز خود را روی نفس کشیدن‌تان بگذارید.
5.3_ نوشتن روزانه
با نوشتن افکار و احساسات خود بهتر می‌توانید آنها را درک کنید و بار روانی‌شان را کاهش دهید. برای استفاده از این تکنیک کافیست یک دفترچه تهیه کرده و هر روز در مورد احساسات خود در آن بنویسید. در صورت عدم دسترسی به دفترچه می‌توانید از برنامه Note گوشی خود کمک بگیرید.
در این روش نگران رعایت دستور زبان نباشید و فقط احساسات‌تان را بنویسید. هر از چند گاهی بهتر است که به‌سراغ دفترچه بروید و نوشته‌های قبلی خود را بخوانید تا الگوهای فکری‌تان را شناسایی کنید.
5.4_ انجام فعالیت‌های خلاقانه
انجام برخی از فعالیت‌های خلاقانه می‌تواند به شما در بیان احساسات و دوری از استرس کمک کند. در اینجا برخی از بهترین فعالیت‌های خلاقانه برای درمان استرس حاد را بررسی می‌کنیم:
- نقاشی و طراحی: در این روش می‌توانید احساسات خود را به تصویر بکشید.
- نوشتن داستان یا شعر: نوشتن داستان یا شعر ابزاری برای بیان احساسات به‌صورت خلاقانه است. در این تکنیک شما می‌توانید تجربیات خود را در قالب شعر یا داستان بگویید.
- ساخت کاردستی: ساخت کاردستی مثل مجسمه‌سازی یا ساخت جواهرات به شما در احساس رضایت و آرامش درونی کمک می‌کند.
- موسیقی: موسیقی نیز یک راه عالی برای بیان احساسات و کاهش استرس است. شما می‌توانید یک ساز را یاد بگیرید و شروع به نواختن آن کنید.
- عکاسی: با هنر عکاسی می‌توانید توجه خود را روی زیبایی‌های دنیای اطراف‌تان بگذارید و از آنها لذت ببرید.
- رقص و حرکت: رقصیدن برای رها شدن از تنش‌ها و آزاد کردن احساسات خود تأثیرگذار است.
5.5_ استفاده از عطرهای آرامش‌بخش
عطرهایی مثل اسطوخودوس و نعناع تأثیرات آرامش‌بخشی دارند و شدت استرس و اضطراب درونی را کاهش می‌دهند. شما می‌توانید با استفاده از روغن‌ها یا شمع‌های معطر فضایی عطراگین و آرامش‌بخش به‌وجود آورید.
5.6_ تنظیم زمان و برنامه‌ریزی
لیستی از کارهای مهم روزانه خود را تهیه کنید و با تمرکز بر آنها جلوی درگیر شدن ذهن بر افکار استرس‌زا را بگیرید. شما می‌توانید برای هر ساعت از روز خود برنامه‌ای متفاوت داشته باشید! البته بین این برنامه‌ها زمانی را هم برای استراحت در نظر بگیرید تا دچار خستگی نشوید.
شما می‌توانید هر هفته زمان بگذارید و برنامه هفته قبل خود را مرور کنید تا متوجه شوید کدام کارها را خوب انجام دادید و از عهده کدام کارها به‌خوبی بر نیامدید. حالا می‌توانید یک برنامه‌ریزی بهتر بچینید تا روال منظم‌تری برای مقابله با استرس حاد به‌وجود آورید.
شاید انجام وظایف و عمل کردن طبق برنامه‌ریزی در زمان استرس کمی برایتان دشوار باشد، چون انگیزه یا تمرکز کافی ندارید و احساس خستگی می‌کنید؛ اما می‌توانید از تکنیک ۵ دقیقه استفاده کنید. در این تکنیک کافیست به خود بگویید که قرار است فقط ۵ دقیقه به یک کار مشغول شوید. اگر بعد از گذشت ۵ دقیقه احساس کردید که توانایی ادامه دادن دارید، کار خود را ادامه دهید و طبق برنامه‌ریزی پیش بروید. در اغلب موارد به‌محض شروع متوجه می‌شوید که تمایل بیشتری برای ادامه دادن فعالیت‌ها دارید!
کلام آخر
استرس حاد هر چند طی بازه زمانی کوتاهی رفع می‌شود، اما اگر آن را به‌خوبی مدیریت نکنید یا در فضای استرس باقی بمانید، ادامه‌دار شده و تبدیل به اختلال PTSD خواهد شد؛ این اختلال تبعات جدی‌تری برایتان به‌همراه دارد! بنابراین پیشنهاد می‌دهیم که به‌محض بروز نشانه‌های استرس حاد با استفاده از تکنیک‌های این مقاله و مراجعه به پزشک حاذق یک برنامه درمانی مناسب را در پیش بگیرید.
منبع: Clevelandclinic
